Wiadomości

Sprawniejsze dochodzenie swych praw przed sądem

7 listopada br. weszły w życie zmiany Kodeksu postępowania cywilnego przygotowane w Ministerstwie
Sprawiedliwości. Nowe regulacje zapewnią Polakom szybkie i skuteczne dochodzenie
swoich praw, rzetelne postępowania i sprawiedliwe wyroki.

ZASADA JEDNEJ ROZPRAWY
Regułą w mniej skomplikowanych sprawach cywilnych
będzie tylko jedna rozprawa, na której zapadnie wyrok.
Temu służy wprowadzenie posiedzenia przygotowawczego
i obowiązku pisemnej odpowiedzi na pozew.
Pozwany jeszcze przed rozpoczęciem postępowania
pisemnie musi odnieść się do zarzutów. To pozwoli
sędziemu na wcześniejsze zapoznanie się z argumentami
obu stron, występowanie w roli rozjemcy, a jeśli
nie dojedzie do ugody – sprawne przygotowanie
planu rozprawy i wcześniejsze wezwanie stron do
uzupełnienia dowodów.
Sprawa w sądzie cywilnym rozpocznie się od posiedzenia
przygotowawczego. Sędzia będzie zabiegać o zawarcie
przez strony ugody lub przystąpienie do mediacji. Dotąd
praktycznie każdą sprawę kierowano na rozprawę. Sądy
były zasypywane ogromną liczbą pozwów.
KRÓTKIE TERMINY
Jeśli ogłoszenie wyroku w procesie cywilnym nie będzie
możliwe na pierwszej rozprawie, sędzia na posiedzeniu
przygotowawczym jest zobowiązany wyznaczyć kilka
Sprawniejsze dochodzenie
swych praw przed sądem
7 listopada br. weszły w życie zmiany Kodeksu postępowania cywilnego przygotowane w Ministerstwie
Sprawiedliwości. Nowe regulacje zapewnią Polakom szybkie i skuteczne dochodzenie
swoich praw, rzetelne postępowania i sprawiedliwe wyroki.
PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ
następujących bezpośrednio po sobie terminów rozpraw.
Nie będzie wielomiesięcznych przerw między nimi.
ZEZNANIA NA PIŚMIE
Przyspieszeniu postępowań służy rozszerzenie możliwości
składania zeznań na piśmie. Dotyczy stron
postępowania i świadków, którzy nie mogą stawić
się na rozprawę, np. ze względu na pobyt za granicą.
SANKCJE ZA PRZEWLEKANIE POSTĘPOWAŃ
W przypadkach celowego przewlekania cywilnych
postępowań można zasądzić wobec strony stosującej
wybiegi prawne nawet dwukrotnie wyższe odsetki od
zasądzonej kwoty i podwojone koszty procesu.
KONIEC NADUŻYWANIA ZAŻALEŃ
Zmiany prowadzić będą do wyeliminowania patologicznych
praktyk polegających na niekończącym się
składaniu zażaleń w tych samych sprawach, mimo
że sąd je odrzuca. To częsta i nieetyczna metoda stosowana
np. przez firmy, które świadomie wydłużają
postępowania, chcąc zniechęcić oszukane przez siebie
osoby do kontynuowania procesu.
ELEKTRONICZNY SERWIS KLIENTÓW KANCELARII 13
Ponawiane zażalenia w już rozstrzygniętych sprawach
będą włączane do akt bez wydawania przez sąd ponownych
decyzji. Tak samo będą traktowane inne
wnioski procesowe składane w celu przewlekania
postępowania, np. o wykładnię, sprostowanie czy
uzupełnienie orzeczenia albo ponawiane wielokrotnie
wnioski o wyłączenie sędziego. Nieuwzględnione
zażalenie pozostaną w aktach i mogą być dla stron
powodem podważenia wyroku w drugiej instancji.
SZYBKI TRYB DLA PRZEDSIĘBIORCÓW
Usprawnieniu postępowań w sprawach gospodarczych,
w których stronami są przedsiębiorcy, służą
szybsze procedury i ustalenie zalecanego terminu
rozpoznania sprawy – ma on być krótszy niż 6 miesięcy.
Jeśli jednak firma uzna przyspieszony tryb za
niekorzystny dla siebie, może wnioskować o „zwykłe”
postępowanie.
SĄDY BLIŻEJ LUDZI
Osoby składające pozwy przeciwko firmom, które
mają siedziby z dala od ich miejsca zamieszkania,
nie będą zmuszone jeździć do sądów tam, gdzie są
zarejestrowane te firmy. Mogą wybrać, czy ich pozew
rozpatrzy sąd mieszczący się w ich miejscowości albo
w pobliżu, czy tam, gdzie firma ma siedzibę; a jeśli ta
złoży pozew przeciwko klientowi, np. za nieopłacony
rachunek, sprawa będzie rozpatrywana przez sąd
właściwy dla miejsca zamieszkania klienta.
ZWIĘZŁE UZASADNIENIA
W pisemnych uzasadnieniach wyroków sędziowie
nie będą przepisywać treści zeznań i dokumentów
z akt sprawy ani cytować orzeczeń Sądu Najwyższego
– wystarczy zarysowanie istoty problemu. Nie
będą też musieli odnosić się do całości rozstrzygnięcia.
To strona, która wniesie o sporządzenie
pisemnego uzasadnienia, określi, czy oczekuje na
piśmie pełnego uzasadnienia, czy tylko we fragmencie
odnoszącym się do tej części wyroku, od której
zamierza się odwołać.
Takie rozwiązanie odciąży sędziów. Kwestionujące
wyrok strony nie będą zaś miesiącami czekać na pełne
pisemne uzasadnienie, które umożliwia apelację.
BEZ GADULSTWA
Sędziowie nie będą ogłaszać wyroków i postanowień
na posiedzeniu, na które nikt się nie stawił. Dotąd
musieli to robić, nawet jeżeli poza sędzią nie było
nikogo na sali.
GWARANCJA OBIEKTYWIZMU
Gdy wniesiona do sądu sprawa dotyczy orzekającego
w nim sędziego lub bliskiej mu osoby, postępowanie
będzie automatycznie przenoszone do innego sądu
(aby nie było wątpliwości co do obiektywizmu wyroków).
Nie będzie czasochłonnego rozpatrywania
wniosków o wyłączenie pojedynczych sędziów.
SPOSÓB NA LOKALNE UKŁADY
Nadzwyczajne narzędzie przewidziano dla sytuacji, gdy
uczestnikiem postępowania jest osoba z lokalnych elit,
która może mieć duże wpływy w miejscowym środowisku
sędziowskim. Na wniosek strony Sąd Najwyższy
będzie mógł przenieść postępowanie do innego sądu.
NAGRYWANIE ROZPRAW PRZEZ STRONY
Strony procesowe nie są już skazane na swą pamięć,
notatki i protokoły spisane przez pracowników sądu
na podstawie nagrań rejestrowanych przez sądowe
urządzenia. Mogą też same nagrywać przebieg rozpraw.
Wystarczy poinformować sąd o takim zamiarze.
FORMALNA KONTROLA
TYLKO W DRUGIEJ INSTANCJI
Przyspieszeniu postępowania i ujednoliceniu kryteriów
służy zasada, zgodnie z którą apelacje od wyroków
będą sprawdzane pod względem formalnym jedynie
w sądach drugiej instancji. Ta czynność była dotąd
dublowana w sądach drugiej i pierwszej instancji.