Strona główna › Aktualności › Wiadomości › Agenda 2030 – „nie będziesz miał nic i będziesz szczęśliwy!”
Wiadomości
Agenda 2030 – „nie będziesz miał nic i będziesz szczęśliwy!”
19 października 2023
Agenda 2030 na rzecz zrównoważonego rozwoju to przyjęty w 2015 r. przez 193 państwa Organizacji Narodów Zjednoczonych program działań, definiujący model zrównoważonego rozwoju na poziomie globalnym.
Dokąd zmierza świat? Przez kogo jest sterowany? – Na pewno przez tych, którzy na tym skorzystają: którzy chcą zdobyć wszechwładzę nad światem i ludzkością. Agenda określa 17 celów zrównoważonego rozwoju oraz związanych z nimi 169 zadań, które mają zostać osiągnięte przez świat do 2030 r.:
Cel 1: Wyeliminować ubóstwo we wszystkich jego formach na całym świecie. W ramach tego celu należy – wg Agendy 2030 – np. do 2030 r. zapewnić wszystkim kobietom i mężczyznom równe prawa w dostępie do zasobów gospodarczych oraz podstawowych usług, prawo do własności i sprawowania kontroli nad gruntami i innym mieniem,
prawo dziedziczenia, dostęp do stosownych nowych technologii oraz usług finansowych; zapewnić środki dla krajów rozwijających się.
Cel 2: Wyeliminować głód, osiągnąć bezpieczeństwo żywnościowe i lepsze odżywianie oraz promować zrównoważone rolnictwo. W tym należy m.in. do 2030 r. wyeliminować głód i zapewnić wszystkim ludziom, dostęp do bezpiecznej, pożywnej żywności w wystarczającej ilości przez cały rok.
Cel 3: Zapewnić wszystkim ludziom w każdym wieku zdrowe życie oraz promować dobrobyt. W ramach tego celu należy m.in. do 2030 r. zapewnić powszechny dostęp do świadczeń z zakresu zdrowia seksualnego reprodukcyjnego; zapewnić powszechną opiekę zdrowotną, w tym dostęp do podstawowej opieki zdrowotnej wysokiej jakości oraz bezpiecznych, skutecznych, wysokiej jakości, przystępnych cenowo lekarstw i szczepionek.
Cel 4: Zapewnić wszystkim edukację wysokiej jakości oraz promować uczenie się przez całe życie. W tym należy m.in. do 2030 r. zapewnić wszystkim kobietom i mężczyznom równy, przystępny cenowo dostęp do wysokiej jakości wykształcenia technicznego, zawodowego i wyższego; do 2030 r. zapewnić, że wszyscy uczący się przyswoją wiedzę i nabędą umiejętności potrzebne do promowania zrównoważonego rozwoju, w tym np. przez edukację na rzecz globalnego obywatelstwa oraz docenienia różnorodności kulturowej; do 2020 r. znacząco zwiększyć liczbę stypendiów dla obywateli krajów rozwijających się.
Cel 5: Osiągnąć równość płci oraz wzmocnić pozycję kobiet i dziewcząt. W tym należy np. docenić nieodpłatną opiekę i pracę w domu; zapewnić kobietom pełny i efektywny udział w procesach decyzyjnych na wszystkich szczeblach w życiu politycznym, ekonomicznym i publicznym oraz równe szanse w pełnieniu funkcji przywódczych;
zapewnić powszechny dostęp do ochrony zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz korzystanie z praw reprodukcyjnych.
Cel 6: Zapewnić wszystkim ludziom dostęp do wody i warunków sanitarnych poprzez zrównoważoną gospodarkę zasobami wodnymi. W ramach tego celu należy m.in. zmniejszyć o połowę ilość nieoczyszczonych ścieków oraz znacząco podnieść poziom recyklingu i bezpiecznego ponownego użytkowania materiałów w skali globalnej; do 2030 r. wdrożyć zintegrowane zarządzanie zasobami wodnymi na wszystkich poziomach; do 2020 r. zapewnić ochronę
i odnowić ekosystemy zależne od wody, w tym tereny górskie, lasy, tereny podmokłe, rzeki, jeziora i wody podziemne.
Cel 7: Zapewnić wszystkim dostęp do źródeł stabilnej, zrównoważonej i nowoczesnej energii po przystępnej cenie. W ramach tego celu należy np. do 2030 r. znacząco zwiększyć udział odnawialnych źródeł energii w globalnym miksie energetycznym; do 2030 r. podwoić wskaźnik wzrostu globalnej efektywności zużycia energii.
Cel 8: Promować stabilny, zrównoważony i inkluzywny wzrost gospodarczy, pełne i produktywne zatrudnienie oraz godną pracę dla wszystkich ludzi. W tym należy m.in. utrzymać wzrost gospodarczy na jednego mieszkańca, osiągnąć i utrzymać przynajmniej 7% roczny wzrost PKB w krajach najmniej rozwiniętych; osiągnąć
wyższy poziom wydajności gospodarczej poprzez dywersyfikację, modernizację technologiczną i innowacje; do 2030 r. stopniowo zwiększać efektywność wykorzystania bogactw naturalnych w globalnej konsumpcji i produkcji oraz dążyć do zerwania z zależnością między wzrostem gospodarczym i degradacją środowiska; do 2030 r. zapewnić pełne i produktywne zatrudnienie oraz godną pracę dla wszystkich kobiet i mężczyzn, w tym dla młodych ludzi i osób z niepełnosprawnością.
Cel 9: Budować stabilną infrastrukturę, promować zrównoważone uprzemysłowienie oraz wspierać innowacyjność. W tym należy np. promować inkluzywną i zrównoważoną industrializację; do 2030 r. podwyższyć jakość infrastruktury i wprowadzić zrównoważony rozwój przemysłu przez zwiększenie efektywności wykorzystania zasobów oraz stosowanie czystych i przyjaznych dla środowiska technologii i procesów produkcyjnych; do 2030 roku wzmocnić badania naukowe i podnieść poziom technologiczny sektora przemysłowego.
Cel 10: Zmniejszyć nierówności w krajach i między krajami. W tym należy m.in. do 2030 r. stopniowo osiągać i utrzymywać wzrost dochodu uzyskiwanego przez najbiedniejsze 40% populacji na poziomie wyższym niż średnia krajowa; do 2030 r. promować i wzmocnić inkluzję społeczną, gospodarczą i polityczną wszystkich ludzi, bez względu na wiek, płeć, niepełnosprawność, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, religię lub status ekonomiczny bądź inny; przyjąć polityki oraz stopniowo osiągać większą równość; wzmocnić reprezentację i głos krajów rozwijających się w procesie decyzyjnym w międzynarodowych instytucjach gospodarczych i finansowych; ułatwiać przemyślaną, bezpieczną, regularną I odpowiedzialną migrację oraz przepływ ludzi.
Cel 11: Uczynić miasta i osiedla ludzkie bezpiecznymi, stabilnymi, zrównoważonymi oraz sprzyjającymi włączeniu społecznemu. W tym należy np. do 2030 r. zapewnić wszystkim ludziom dostęp do odpowiednich, bezpiecznych i przystępnych cenowo mieszkań oraz podstawowych usług, a także poprawić warunki życia w slumsach; do 2030 r. podnieść poziom bezpieczeństwa na drogach, zwłaszcza poprzez rozwijanie transportu publicznego; do 2030 r. obniżyć niekorzystny wskaźnik negatywnego oddziaływania miasta na środowisko per capita.
Cel 12: Zapewnić wzorce zrównoważonej konsumpcji i produkcji. W tym należy np. wdrożyć 10-letnie programy dotyczące zrównoważonej konsumpcji i produkcji dla wszystkich krajów, przy czym kraje rozwinięte powinny tym działaniom przewodzić; do 2030 r. zapewnić zrównoważone zarządzanie i efektywne zużycie zasobów naturalnych; do 2030 r. istotnie obniżyć poziom generowania odpadów poprzez prewencję, redukcję, recykling i ponowne użycie; zachęcać przedsiębiorstwa do wdrażania praktyk w zakresie zrównoważonego rozwoju i uwzględniania informacji na ten temat w swoich cyklicznych raportach.
Cel 13: Podjąć pilne działania w celu przeciwdziałania zmianom klimatu i ich skutkom. W tym należy m.in. włączyć działania na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatycznym do krajowych polityk, strategii i planów; wywiązać się z zobowiązania państw rozwiniętych będącymi stronami Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w Sprawie Zmian Klimatu do zmobilizowania 100 miliardów USD rocznie do 2020 r., na potrzeby krajów rozwijających się na znaczące
działania mające łagodzić skutki zmian klimatycznych, w pełni uruchomić Zielony Fundusz Klimatyczny.
Cel 14: Chronić oceany, morza i zasoby morskie oraz wykorzystywać je w sposób zrównoważony. W tym należy np. do 2020 r. skutecznie uregulować kwestie pozyskiwania owoców morza oraz wyeliminować nadmierne połowy ryb, nielegalne, niezarejestrowane i nieuregulowane rybołówstwo oraz destrukcyjne praktyki połowów, oraz wdrożyć poparte naukowo plany zarządzania; do 2020 r. objąć ochroną co najmniej 10% wybrzeży i obszarów morskich; do 2020 r. wyeliminować określone formy subwencji na rybołówstwo.
Cel 15: Chronić, przywrócić oraz promować zrównoważone użytkowanie ekosystemów lądowych, zrównoważone gospodarowanie lasami, zwalczać pustynnienie, powstrzymywać i odwracać proces degradacji gleby oraz powstrzymać utratę różnorodności biologicznej. W ramach tego celu należy np. do 2020 r. zapewnić ochronę, odtworzenie i zrównoważone użytkowanie lądowych i śródlądowych ekosystemów słodkiej wody oraz pozostałych ekosystemów; znacząco zwiększyć globalny stopień zalesienia i ponownego zalesienia; promować uczciwy i sprawiedliwy podział korzyści płynących z użytkowania zasobów genetycznych oraz promować właściwy dostęp do nich; kontrolować lub wyeliminować wybrane gatunki zwierząt i roślin.
Cel 16: Promować pokojowe i inkluzywne społeczeństwa, zapewnić wszystkim ludziom dostęp do wymiaru sprawiedliwości oraz budować na wszystkich szczeblach skuteczne i odpowiedzialne instytucje, sprzyjające włączeniu społecznemu. W tym należy np. do 2030 r. znacząco zmniejszyć nielegalne przepływy finansowe
i handel bronią; znacząco zmniejszyć poziom korupcji i łapówkarstwa; zapewnić elastyczny, inkluzywny, partycypacyjny i reprezentacyjny proces podejmowania decyzji na wszystkich szczeblach; rozszerzyć i wzmocnić udział krajów rozwijających się w światowych instytucjach międzynarodowego porządku prawnego; do 2030 r. zapewnić wszystkim tożsamość prawną, w tym rejestrację urodzeń.
Cel 17: Wzmocnić środki wdrażania i ożywić globalne partnerstwo na rzecz zrównoważonego rozwoju. W ramach tego celu należy m.in. zwiększyć mobilizację krajowych środków, by poprawić krajową zdolność poboru podatków i innych przychodów; promować rozwój, transfer, rozpowszechnianie i rozprzestrzenianie technologii przyjaznych środowisku w państwach rozwijających się na korzystnych i preferencyjnych warunkach; znacząco zwiększyć eksport krajów rozwijających się; zwiększyć spójność polityk na rzecz zrównoważonego rozwoju.
Do każdego z zadań Agendy przyporządkowano wskaźniki mierzące postępy ich realizacji. Jednak po zderzeniu szczytnych celów zawartych w Agendzie z praktyką życia społeczno-gospodarczego i prawami przyrody, można zauważyć, iż wszystkie zmiany wprowadzane w jej ramach przynoszą i będą przynosić – w sumie w skali globalnej – skutki wprost przeciwne do zadeklarowanych. Domniemane przez autorkę efekty realizacji celów Agendy 2030 i podobnych dokumentów (np. WEF), w dłuższej perspektywie, to: depopulacja (przez zwiększenie śmiertelności i zmniejszenie liczby urodzeń, powodowanie bezpłodności), zubożenie, ograniczenie wolności ludzkiej, głód, cofnięcie cywilizacyjne, upadek większości małych i średnich firm, totalna władza właścicieli nielicznych globalnych, gigantycznych korporacji (poprzez rządy państw bezpośrednia), obniżenie poziomu intelektualnego (np. wskutek „równania w dół”) i barbaryzacja społeczeństw, wzrost przestępczości i niepokojów społecznych, a nawet dystopia. Dobrobyt buduje się tylko w warunkach maksymalnej wolności jednostek (z poszanowaniem praw podstawowych
innych osób), w tym wolności gospodarczej, gdyż każdy człowiek sam najlepiej wie, co jest dla niego (i dla jego rodziny) najlepsze. Im większa ingerencja odgórna (np. w postaci transferów socjalnych, narzuconych nakazów, zakazów i ograniczeń), tym mniejsze możliwości rozwojowe gospodarki i gorsze średnie warunki życia ludzi.
Dokąd zmierza świat? Przez kogo jest sterowany? – Na pewno przez tych, którzy na tym skorzystają: którzy chcą zdobyć wszechwładzę nad światem i ludzkością. Agenda określa 17 celów zrównoważonego rozwoju oraz związanych z nimi 169 zadań, które mają zostać osiągnięte przez świat do 2030 r.:
Cel 1: Wyeliminować ubóstwo we wszystkich jego formach na całym świecie. W ramach tego celu należy – wg Agendy 2030 – np. do 2030 r. zapewnić wszystkim kobietom i mężczyznom równe prawa w dostępie do zasobów gospodarczych oraz podstawowych usług, prawo do własności i sprawowania kontroli nad gruntami i innym mieniem,
prawo dziedziczenia, dostęp do stosownych nowych technologii oraz usług finansowych; zapewnić środki dla krajów rozwijających się.
Cel 2: Wyeliminować głód, osiągnąć bezpieczeństwo żywnościowe i lepsze odżywianie oraz promować zrównoważone rolnictwo. W tym należy m.in. do 2030 r. wyeliminować głód i zapewnić wszystkim ludziom, dostęp do bezpiecznej, pożywnej żywności w wystarczającej ilości przez cały rok.
Cel 3: Zapewnić wszystkim ludziom w każdym wieku zdrowe życie oraz promować dobrobyt. W ramach tego celu należy m.in. do 2030 r. zapewnić powszechny dostęp do świadczeń z zakresu zdrowia seksualnego reprodukcyjnego; zapewnić powszechną opiekę zdrowotną, w tym dostęp do podstawowej opieki zdrowotnej wysokiej jakości oraz bezpiecznych, skutecznych, wysokiej jakości, przystępnych cenowo lekarstw i szczepionek.
Cel 4: Zapewnić wszystkim edukację wysokiej jakości oraz promować uczenie się przez całe życie. W tym należy m.in. do 2030 r. zapewnić wszystkim kobietom i mężczyznom równy, przystępny cenowo dostęp do wysokiej jakości wykształcenia technicznego, zawodowego i wyższego; do 2030 r. zapewnić, że wszyscy uczący się przyswoją wiedzę i nabędą umiejętności potrzebne do promowania zrównoważonego rozwoju, w tym np. przez edukację na rzecz globalnego obywatelstwa oraz docenienia różnorodności kulturowej; do 2020 r. znacząco zwiększyć liczbę stypendiów dla obywateli krajów rozwijających się.
Cel 5: Osiągnąć równość płci oraz wzmocnić pozycję kobiet i dziewcząt. W tym należy np. docenić nieodpłatną opiekę i pracę w domu; zapewnić kobietom pełny i efektywny udział w procesach decyzyjnych na wszystkich szczeblach w życiu politycznym, ekonomicznym i publicznym oraz równe szanse w pełnieniu funkcji przywódczych;
zapewnić powszechny dostęp do ochrony zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz korzystanie z praw reprodukcyjnych.
Cel 6: Zapewnić wszystkim ludziom dostęp do wody i warunków sanitarnych poprzez zrównoważoną gospodarkę zasobami wodnymi. W ramach tego celu należy m.in. zmniejszyć o połowę ilość nieoczyszczonych ścieków oraz znacząco podnieść poziom recyklingu i bezpiecznego ponownego użytkowania materiałów w skali globalnej; do 2030 r. wdrożyć zintegrowane zarządzanie zasobami wodnymi na wszystkich poziomach; do 2020 r. zapewnić ochronę
i odnowić ekosystemy zależne od wody, w tym tereny górskie, lasy, tereny podmokłe, rzeki, jeziora i wody podziemne.
Cel 7: Zapewnić wszystkim dostęp do źródeł stabilnej, zrównoważonej i nowoczesnej energii po przystępnej cenie. W ramach tego celu należy np. do 2030 r. znacząco zwiększyć udział odnawialnych źródeł energii w globalnym miksie energetycznym; do 2030 r. podwoić wskaźnik wzrostu globalnej efektywności zużycia energii.
Cel 8: Promować stabilny, zrównoważony i inkluzywny wzrost gospodarczy, pełne i produktywne zatrudnienie oraz godną pracę dla wszystkich ludzi. W tym należy m.in. utrzymać wzrost gospodarczy na jednego mieszkańca, osiągnąć i utrzymać przynajmniej 7% roczny wzrost PKB w krajach najmniej rozwiniętych; osiągnąć
wyższy poziom wydajności gospodarczej poprzez dywersyfikację, modernizację technologiczną i innowacje; do 2030 r. stopniowo zwiększać efektywność wykorzystania bogactw naturalnych w globalnej konsumpcji i produkcji oraz dążyć do zerwania z zależnością między wzrostem gospodarczym i degradacją środowiska; do 2030 r. zapewnić pełne i produktywne zatrudnienie oraz godną pracę dla wszystkich kobiet i mężczyzn, w tym dla młodych ludzi i osób z niepełnosprawnością.
Cel 9: Budować stabilną infrastrukturę, promować zrównoważone uprzemysłowienie oraz wspierać innowacyjność. W tym należy np. promować inkluzywną i zrównoważoną industrializację; do 2030 r. podwyższyć jakość infrastruktury i wprowadzić zrównoważony rozwój przemysłu przez zwiększenie efektywności wykorzystania zasobów oraz stosowanie czystych i przyjaznych dla środowiska technologii i procesów produkcyjnych; do 2030 roku wzmocnić badania naukowe i podnieść poziom technologiczny sektora przemysłowego.
Cel 10: Zmniejszyć nierówności w krajach i między krajami. W tym należy m.in. do 2030 r. stopniowo osiągać i utrzymywać wzrost dochodu uzyskiwanego przez najbiedniejsze 40% populacji na poziomie wyższym niż średnia krajowa; do 2030 r. promować i wzmocnić inkluzję społeczną, gospodarczą i polityczną wszystkich ludzi, bez względu na wiek, płeć, niepełnosprawność, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, religię lub status ekonomiczny bądź inny; przyjąć polityki oraz stopniowo osiągać większą równość; wzmocnić reprezentację i głos krajów rozwijających się w procesie decyzyjnym w międzynarodowych instytucjach gospodarczych i finansowych; ułatwiać przemyślaną, bezpieczną, regularną I odpowiedzialną migrację oraz przepływ ludzi.
Cel 11: Uczynić miasta i osiedla ludzkie bezpiecznymi, stabilnymi, zrównoważonymi oraz sprzyjającymi włączeniu społecznemu. W tym należy np. do 2030 r. zapewnić wszystkim ludziom dostęp do odpowiednich, bezpiecznych i przystępnych cenowo mieszkań oraz podstawowych usług, a także poprawić warunki życia w slumsach; do 2030 r. podnieść poziom bezpieczeństwa na drogach, zwłaszcza poprzez rozwijanie transportu publicznego; do 2030 r. obniżyć niekorzystny wskaźnik negatywnego oddziaływania miasta na środowisko per capita.
Cel 12: Zapewnić wzorce zrównoważonej konsumpcji i produkcji. W tym należy np. wdrożyć 10-letnie programy dotyczące zrównoważonej konsumpcji i produkcji dla wszystkich krajów, przy czym kraje rozwinięte powinny tym działaniom przewodzić; do 2030 r. zapewnić zrównoważone zarządzanie i efektywne zużycie zasobów naturalnych; do 2030 r. istotnie obniżyć poziom generowania odpadów poprzez prewencję, redukcję, recykling i ponowne użycie; zachęcać przedsiębiorstwa do wdrażania praktyk w zakresie zrównoważonego rozwoju i uwzględniania informacji na ten temat w swoich cyklicznych raportach.
Cel 13: Podjąć pilne działania w celu przeciwdziałania zmianom klimatu i ich skutkom. W tym należy m.in. włączyć działania na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatycznym do krajowych polityk, strategii i planów; wywiązać się z zobowiązania państw rozwiniętych będącymi stronami Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w Sprawie Zmian Klimatu do zmobilizowania 100 miliardów USD rocznie do 2020 r., na potrzeby krajów rozwijających się na znaczące
działania mające łagodzić skutki zmian klimatycznych, w pełni uruchomić Zielony Fundusz Klimatyczny.
Cel 14: Chronić oceany, morza i zasoby morskie oraz wykorzystywać je w sposób zrównoważony. W tym należy np. do 2020 r. skutecznie uregulować kwestie pozyskiwania owoców morza oraz wyeliminować nadmierne połowy ryb, nielegalne, niezarejestrowane i nieuregulowane rybołówstwo oraz destrukcyjne praktyki połowów, oraz wdrożyć poparte naukowo plany zarządzania; do 2020 r. objąć ochroną co najmniej 10% wybrzeży i obszarów morskich; do 2020 r. wyeliminować określone formy subwencji na rybołówstwo.
Cel 15: Chronić, przywrócić oraz promować zrównoważone użytkowanie ekosystemów lądowych, zrównoważone gospodarowanie lasami, zwalczać pustynnienie, powstrzymywać i odwracać proces degradacji gleby oraz powstrzymać utratę różnorodności biologicznej. W ramach tego celu należy np. do 2020 r. zapewnić ochronę, odtworzenie i zrównoważone użytkowanie lądowych i śródlądowych ekosystemów słodkiej wody oraz pozostałych ekosystemów; znacząco zwiększyć globalny stopień zalesienia i ponownego zalesienia; promować uczciwy i sprawiedliwy podział korzyści płynących z użytkowania zasobów genetycznych oraz promować właściwy dostęp do nich; kontrolować lub wyeliminować wybrane gatunki zwierząt i roślin.
Cel 16: Promować pokojowe i inkluzywne społeczeństwa, zapewnić wszystkim ludziom dostęp do wymiaru sprawiedliwości oraz budować na wszystkich szczeblach skuteczne i odpowiedzialne instytucje, sprzyjające włączeniu społecznemu. W tym należy np. do 2030 r. znacząco zmniejszyć nielegalne przepływy finansowe
i handel bronią; znacząco zmniejszyć poziom korupcji i łapówkarstwa; zapewnić elastyczny, inkluzywny, partycypacyjny i reprezentacyjny proces podejmowania decyzji na wszystkich szczeblach; rozszerzyć i wzmocnić udział krajów rozwijających się w światowych instytucjach międzynarodowego porządku prawnego; do 2030 r. zapewnić wszystkim tożsamość prawną, w tym rejestrację urodzeń.
Cel 17: Wzmocnić środki wdrażania i ożywić globalne partnerstwo na rzecz zrównoważonego rozwoju. W ramach tego celu należy m.in. zwiększyć mobilizację krajowych środków, by poprawić krajową zdolność poboru podatków i innych przychodów; promować rozwój, transfer, rozpowszechnianie i rozprzestrzenianie technologii przyjaznych środowisku w państwach rozwijających się na korzystnych i preferencyjnych warunkach; znacząco zwiększyć eksport krajów rozwijających się; zwiększyć spójność polityk na rzecz zrównoważonego rozwoju.
Do każdego z zadań Agendy przyporządkowano wskaźniki mierzące postępy ich realizacji. Jednak po zderzeniu szczytnych celów zawartych w Agendzie z praktyką życia społeczno-gospodarczego i prawami przyrody, można zauważyć, iż wszystkie zmiany wprowadzane w jej ramach przynoszą i będą przynosić – w sumie w skali globalnej – skutki wprost przeciwne do zadeklarowanych. Domniemane przez autorkę efekty realizacji celów Agendy 2030 i podobnych dokumentów (np. WEF), w dłuższej perspektywie, to: depopulacja (przez zwiększenie śmiertelności i zmniejszenie liczby urodzeń, powodowanie bezpłodności), zubożenie, ograniczenie wolności ludzkiej, głód, cofnięcie cywilizacyjne, upadek większości małych i średnich firm, totalna władza właścicieli nielicznych globalnych, gigantycznych korporacji (poprzez rządy państw bezpośrednia), obniżenie poziomu intelektualnego (np. wskutek „równania w dół”) i barbaryzacja społeczeństw, wzrost przestępczości i niepokojów społecznych, a nawet dystopia. Dobrobyt buduje się tylko w warunkach maksymalnej wolności jednostek (z poszanowaniem praw podstawowych
innych osób), w tym wolności gospodarczej, gdyż każdy człowiek sam najlepiej wie, co jest dla niego (i dla jego rodziny) najlepsze. Im większa ingerencja odgórna (np. w postaci transferów socjalnych, narzuconych nakazów, zakazów i ograniczeń), tym mniejsze możliwości rozwojowe gospodarki i gorsze średnie warunki życia ludzi.
