Wiadomości
BUBLE i HITY podatkowe roku 2023
26 stycznia 2024
Znane są wyniki XX edycji rankingu przepisów podatkowych „BUBLE i HITY podatkowe roku 2023”, przygotowanego przez redakcję miesięcznika „Doradca Podatkowy – Gazeta Klientów Kancelarii i Biur Rachunkowych” – na podstawie propozycji oraz ocen podatników i przedsiębiorców. Ranking prowadzony jest od 2004 roku.
Kryterium wyróżnienia dla HITU jest zazwyczaj korzyść dla podatnika lub przedsiębiorcy płynąca z zastosowania
danego rozwiązania bądź jego pozytywny wpływ na prowadzenie działalności i na życie podatnika, dla BUBLA zaś
– perspektywa ich utrudnienia wskutek absurdalności lub niejasności wprowadzonego rozwiązania legislacyjnego.
Podwyższenie kwot wolnych w podatku od spadków i darowizn. Od 1 lipca 2023 r. obowiązują wyższe kwoty wolne od podatku. Opodatkowaniu podlega obecnie nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych
o czystej wartości przekraczającej:
» 36 120 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
» 27 090 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
» 5733 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
Jeżeli nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych od tego samego zbywcy następuje więcej niż jeden raz, do czystej wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się czystą wartość rzeczy i praw majątkowych
nabytych dotychczas od tego samego zbywcy w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok.
Przedłużenie zerowej stawki VAT na podstawową żywność Wśród produktów z zerową stawką VAT znajdują się: mięso i ryby oraz przetwory z nich, mleko i produkty mleczarskie, jaja, miód naturalny, orzechy, warzywa i owoce oraz ich przetwory, tłuszcze zwierzęce i roślinne jadalne, zboża i przetwory ze zbóż, w tym pieczywo i pieczywo cukiernicze, jak też określone preparaty i mleko do żywienia niemowląt i dzieci oraz dietetyczne środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego.
Rozporządzenie MF w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług w roku 2023 zapewniło ponadto
m.in. obniżenie do 8% stawki na produkty nawozowe, które przed wprowadzeniem tarczy antyinflacyjnej były
opodatkowane według tej stawki.
Zwiększenie limitu uprawniającego do posiadania statusu „małego podatnika” w VAT Ustawa z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw w ramach tzw. Pakietu SLIM VAT 3, wśród szeregu uproszczeń podatkowych (jak np. zmiany w rozliczaniu faktur korygujących), podwyższyła do równowartości 2 000 000 euro (z 1 200 000 euro) limit sprzedaży dla „małych podatników” dla celów podatku od towarów i usług.
Zniesienie PCC przy zakupie pierwszego mieszkania lub domu 31 sierpnia 2023 r. weszło w życie zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych obejmujące sprzedaż, której przedmiotem jest prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego.
Zwolnienie przysługuje, jeśli kupującym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne, a żadnej z nich, w dniu zakupu prawa do mieszkania lub domu nie przysługuje i przed tym dniem nie przysługiwało, żadne z tych praw ani udział w tych prawach (z wyjątkiem udziału nie przekraczającego 50% nabytego w drodze dziedziczenia).
Od 2023 r. najem prywatny opodatkowany wyłącznie ryczałtem Od 1 stycznia 2023 r. najem prywatny (majątku prywatnego, np. mieszkania) nie może już być opodatkowany PIT na zasadach ogólnych według skali. Od 2023 r. dochody osiągane z najmu, dzierżawy itp., z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą, są opodatkowane w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. To pozbawiło podatników, którzy uzyskują przychody z tytułu najmu prywatnego, możliwości odliczania wydatków. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych liczony jest od przychodu, bez możliwości odliczania kosztów uzyskania przychodu (takich jak remonty, odpisy amortyzacyjne, odsetki od kredytu hipotecznego) i bez uwzględniania kwoty wolnej od podatku.
W ramach tej formy opodatkowania, do dyspozycji są 2 stawki:
» 8,5% dla osób, których przychód z tytułu najmu w ciągu roku nie przekroczył 100 tys. zł;
» 12,5% dla osób, których przychód z tytułu najmu w ciągu roku przekroczył 100 tys. zł.
Rozliczenie roczne składki zdrowotnej W wyniku zmian przepisów prawnych po raz pierwszy w 2023 roku konieczne było złożenie rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2022 rok. Osoby prowadzące działalność gospodarczą, które stosowały opodatkowanie PIT na zasadach ogólnych (wg skali lub podatek liniowy) albo ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, mają obowiązek ustalić roczną podstawę wymiaru i składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Rozliczenie roczne należy przekazać w dokumencie za kwiecień następnego roku:
» w ZUS DRA, jeśli płatnik prowadzi działalność gospodarczą jednoosobowo,
» w ZUS RCA, jeśli płatnik opłaca składki za inne osoby (np. pracowników, zleceniobiorców).
Uniemożliwienie najmniej zarabiającym skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej w rozliczeniu rocznym PIT
Po podniesieniu kwoty wolnej od opodatkowania PIT (do 30 000 zł), ponieważ osoby najmniej zarabiające oraz emeryci i renciści z najniższymi świadczeniami nie zapłacą podatku dochodowego, to nie odliczą ulgi np. na leki. Z ulgi tej mogą skorzystać tylko osoby lepiej zarabiające czy otrzymujące wyższe emerytury i renty niż w kwocie 2,5 tys. zł.
Likwidacja możliwości amortyzacji mieszkań Od 1 stycznia 2023 r. żaden podatnik nie może zaliczać do kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych od budynków i lokali mieszkalnych. To prawo zostało odebrane zarówno podatnikom PIT, jak i podatnikom CIT w ramach „Polskiego Ładu”. W wyniku nowelizacji przepisów amortyzacji nie podlegają: budynki mieszkalne wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami, lokale mieszkalne stanowiące odrębną
nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej - służące prowadzonej działalności gospodarczej lub wydzierżawiane albo wynajmowane na podstawie umowy.
Kryterium wyróżnienia dla HITU jest zazwyczaj korzyść dla podatnika lub przedsiębiorcy płynąca z zastosowania
danego rozwiązania bądź jego pozytywny wpływ na prowadzenie działalności i na życie podatnika, dla BUBLA zaś
– perspektywa ich utrudnienia wskutek absurdalności lub niejasności wprowadzonego rozwiązania legislacyjnego.
Podwyższenie kwot wolnych w podatku od spadków i darowizn. Od 1 lipca 2023 r. obowiązują wyższe kwoty wolne od podatku. Opodatkowaniu podlega obecnie nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych
o czystej wartości przekraczającej:
» 36 120 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
» 27 090 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
» 5733 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
Jeżeli nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych od tego samego zbywcy następuje więcej niż jeden raz, do czystej wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się czystą wartość rzeczy i praw majątkowych
nabytych dotychczas od tego samego zbywcy w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok.
Przedłużenie zerowej stawki VAT na podstawową żywność Wśród produktów z zerową stawką VAT znajdują się: mięso i ryby oraz przetwory z nich, mleko i produkty mleczarskie, jaja, miód naturalny, orzechy, warzywa i owoce oraz ich przetwory, tłuszcze zwierzęce i roślinne jadalne, zboża i przetwory ze zbóż, w tym pieczywo i pieczywo cukiernicze, jak też określone preparaty i mleko do żywienia niemowląt i dzieci oraz dietetyczne środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego.
Rozporządzenie MF w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług w roku 2023 zapewniło ponadto
m.in. obniżenie do 8% stawki na produkty nawozowe, które przed wprowadzeniem tarczy antyinflacyjnej były
opodatkowane według tej stawki.
Zwiększenie limitu uprawniającego do posiadania statusu „małego podatnika” w VAT Ustawa z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw w ramach tzw. Pakietu SLIM VAT 3, wśród szeregu uproszczeń podatkowych (jak np. zmiany w rozliczaniu faktur korygujących), podwyższyła do równowartości 2 000 000 euro (z 1 200 000 euro) limit sprzedaży dla „małych podatników” dla celów podatku od towarów i usług.
Zniesienie PCC przy zakupie pierwszego mieszkania lub domu 31 sierpnia 2023 r. weszło w życie zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych obejmujące sprzedaż, której przedmiotem jest prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego.
Zwolnienie przysługuje, jeśli kupującym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne, a żadnej z nich, w dniu zakupu prawa do mieszkania lub domu nie przysługuje i przed tym dniem nie przysługiwało, żadne z tych praw ani udział w tych prawach (z wyjątkiem udziału nie przekraczającego 50% nabytego w drodze dziedziczenia).
Od 2023 r. najem prywatny opodatkowany wyłącznie ryczałtem Od 1 stycznia 2023 r. najem prywatny (majątku prywatnego, np. mieszkania) nie może już być opodatkowany PIT na zasadach ogólnych według skali. Od 2023 r. dochody osiągane z najmu, dzierżawy itp., z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą, są opodatkowane w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. To pozbawiło podatników, którzy uzyskują przychody z tytułu najmu prywatnego, możliwości odliczania wydatków. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych liczony jest od przychodu, bez możliwości odliczania kosztów uzyskania przychodu (takich jak remonty, odpisy amortyzacyjne, odsetki od kredytu hipotecznego) i bez uwzględniania kwoty wolnej od podatku.
W ramach tej formy opodatkowania, do dyspozycji są 2 stawki:
» 8,5% dla osób, których przychód z tytułu najmu w ciągu roku nie przekroczył 100 tys. zł;
» 12,5% dla osób, których przychód z tytułu najmu w ciągu roku przekroczył 100 tys. zł.
Rozliczenie roczne składki zdrowotnej W wyniku zmian przepisów prawnych po raz pierwszy w 2023 roku konieczne było złożenie rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2022 rok. Osoby prowadzące działalność gospodarczą, które stosowały opodatkowanie PIT na zasadach ogólnych (wg skali lub podatek liniowy) albo ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, mają obowiązek ustalić roczną podstawę wymiaru i składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Rozliczenie roczne należy przekazać w dokumencie za kwiecień następnego roku:
» w ZUS DRA, jeśli płatnik prowadzi działalność gospodarczą jednoosobowo,
» w ZUS RCA, jeśli płatnik opłaca składki za inne osoby (np. pracowników, zleceniobiorców).
Uniemożliwienie najmniej zarabiającym skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej w rozliczeniu rocznym PIT
Po podniesieniu kwoty wolnej od opodatkowania PIT (do 30 000 zł), ponieważ osoby najmniej zarabiające oraz emeryci i renciści z najniższymi świadczeniami nie zapłacą podatku dochodowego, to nie odliczą ulgi np. na leki. Z ulgi tej mogą skorzystać tylko osoby lepiej zarabiające czy otrzymujące wyższe emerytury i renty niż w kwocie 2,5 tys. zł.
Likwidacja możliwości amortyzacji mieszkań Od 1 stycznia 2023 r. żaden podatnik nie może zaliczać do kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych od budynków i lokali mieszkalnych. To prawo zostało odebrane zarówno podatnikom PIT, jak i podatnikom CIT w ramach „Polskiego Ładu”. W wyniku nowelizacji przepisów amortyzacji nie podlegają: budynki mieszkalne wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami, lokale mieszkalne stanowiące odrębną
nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej - służące prowadzonej działalności gospodarczej lub wydzierżawiane albo wynajmowane na podstawie umowy.
