Wiadomości
O „zeroemisyjności”
28 marca 2024
Wydział komunikacji medialnej Ministerstwa Klimatu i Środowiska
Czy planowane jest wycofanie się z niektórych uzgodnień z pakietu „Fit for 55”, czy też działania w kierunku „zeroemisyjności” zostaną przyspieszone? Polska nie może wycofać się z uzgodnień pakietu „Fit for 55” w sposób jednostronny. Poszczególne zobowiązania, wynikające z pakietu, są zapisane w europejskim prawie wtórnym – dyrektywach i rozporządzeniach, które w większości zostały już przyjęte przez współprawodawców – Radę i Parlament Europejski. Polska może podjąć próbę unieważnienia tych przepisów w drodze zaskarżenia ich do Trybunału Sprawiedliwości UE, ale do czasu rozstrzygnięcia będzie zobowiązana do ich realizacji. W przypadku
negatywnego rozstrzygnięcia zostanie jej mniej czasu na wdrożenie postanowień.
Kiedy postanowienia pakietu „Fit for 55” będą realizowane?
Postanowienia pakietu, a dokładnie wchodzących w jego skład poszczególnych dyrektyw i rozporządzeń, będą realizowane po ich transpozycji do polskiego porządku prawnego. Obecnie Polska podejmuje działania na rzecz tzw. transformacji energetycznej, której sprzyja pakiet „Fit for 55”, a ich skala i horyzont czasowy są zróżnicowane.
Na czym polega „zeroemisyjność”?
Pytanie powinno być umiejscowione w jakimś kontekście, żeby udzielić prawidłowej odpowiedzi tak, aby nie była ona błędnie interpretowana. Zeroemisyjność rozumiana wprost to brak jakichkolwiek emisji, natomiast jeśli chodzi np. o cel UE na rok 2050, to nie ma tam mowy o zeroemisyjności, ale o neutralności klimatycznej, czy też zerowych emisjach netto. Oznacza to, że suma emisji, które wtedy będą występować, musi być zrównoważona taką samą ilością pochłaniania.
Jak będą realizowane postanowienia tzw. dyrektywy budynkowej?
Jeżeli mówimy o obecnie negocjowanej zmianie dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, to pytanie powinno być skierowane do Ministerstwa Rozwoju i Technologii, właściwego w zakresie budownictwa i negocjacji przedmiotowej dyrektywy. Sugerujemy więc kontakt z Ministerstwem Rozwoju i Technologii.
W jaki sposób będzie ograniczana liczba pojazdów spalinowych w Polsce?
W kontekście transformacji klimatyczno-energetycznej, wdrażanej w państwach członkowskich UE w ramach
urzeczywistniania polityki „Nowego zielonego ładu”, przyjmowane są propozycje legislacyjne, mające na celu zmniejszenie emisji CO2 z poszczególnych sektorów gospodarki. Do najważniejszych inicjatyw legislacyjnych w sektorze transportu drogowego należą poniższe rozporządzenia, które nakładają zobowiązania w zakresie redukcji CO2 na producentów pojazdów:
1. rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/851 z 19 kwietnia 2023 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) 2019/631 w odniesieniu do wzmocnienia norm emisji CO2 dla nowych samochodów osobowych i dla nowych lekkich pojazdów użytkowych zgodnie z ambitniejszymi celami klimatycznymi Unii (weszło w życie 15 maja 2023 r.).
W wyniku wprowadzonej zmiany przepisów, w rozporządzeniu znajduje się wymóg dotyczący tego, aby średni roczny poziom emisji CO2 unijnego parku pojazdów, w porównaniu do 2021 r., został zredukowany zarówno dla nowych samochodów, jak i nowych lekkich pojazdów użytkowych (vanów):
» o 15% na lata 2025–2029;
» o 55% dla nowych samochodów i o 50% dla nowych vanów na lata 2030–2034;
» o 100% od 1 stycznia 2035 r.
Cel redukcyjny dla samochodów osobowych i vanów na rok 2035, wynoszący 100%, oznacza, że od tego roku producenci będą mogli wprowadzać na rynek UE jedynie tzw. pojazdy bezemisyjne (z pewnymi wyjątkami). W 2026 r. Komisja Europejska przeprowadzi przegląd skuteczności i skutków rozporządzenia oraz przedłoży Parlamentowi i Radzie sprawozdanie zawierające wyniki przeglądu.
2. wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie
(UE) 2019/1242 w odniesieniu do wzmocnienia norm emisji CO2 dla nowych pojazdów ciężkich oraz włączenia obowiązków sprawozdawczych, a także uchylającego rozporządzenie (UE) 2018/956 (projekt ten znajduje się w finalnej fazie prac).
Projekt wprowadza wymóg redukcji średniej emisji CO2 dla unijnego parku nowych pojazdów ciężkich (w porównaniu z danymi emisyjnymi za rok 2019):
» o 45% na lata 2030-1034;
» o 65% na lata 2035-2039;
» o 90% od roku 2040.
W projekcie pozostawiono dotychczasowy wymagany poziom redukcji emisji CO2 na lata 2025-2029 w wysokości 15%. Projekt rozszerza zakres kategorii pojazdów objętych wymogami redukcyjnymi z samochodów ciężarowych także na autobusy miejskie, autokary i przyczepy. W przypadku autobusów miejskich przewiduje się, że od 2035 roku wszystkie nowe pojazdy tej kategorii będą musiały być bezemisyjne.
Wymogi dot. redukcji emisji CO2 z pojazdów, zawarte w wyżej wymienionych inicjatywach legislacyjnych, skierowane są do producentów pojazdów, a jednym z celów obu tych inicjatyw jest zachęcenie do zwiększenia
udziału pojazdów bezemisyjnych użytkowanych na terenie Unii Europejskiej.
Czy planowane jest wycofanie się z niektórych uzgodnień z pakietu „Fit for 55”, czy też działania w kierunku „zeroemisyjności” zostaną przyspieszone? Polska nie może wycofać się z uzgodnień pakietu „Fit for 55” w sposób jednostronny. Poszczególne zobowiązania, wynikające z pakietu, są zapisane w europejskim prawie wtórnym – dyrektywach i rozporządzeniach, które w większości zostały już przyjęte przez współprawodawców – Radę i Parlament Europejski. Polska może podjąć próbę unieważnienia tych przepisów w drodze zaskarżenia ich do Trybunału Sprawiedliwości UE, ale do czasu rozstrzygnięcia będzie zobowiązana do ich realizacji. W przypadku
negatywnego rozstrzygnięcia zostanie jej mniej czasu na wdrożenie postanowień.
Kiedy postanowienia pakietu „Fit for 55” będą realizowane?
Postanowienia pakietu, a dokładnie wchodzących w jego skład poszczególnych dyrektyw i rozporządzeń, będą realizowane po ich transpozycji do polskiego porządku prawnego. Obecnie Polska podejmuje działania na rzecz tzw. transformacji energetycznej, której sprzyja pakiet „Fit for 55”, a ich skala i horyzont czasowy są zróżnicowane.
Na czym polega „zeroemisyjność”?
Pytanie powinno być umiejscowione w jakimś kontekście, żeby udzielić prawidłowej odpowiedzi tak, aby nie była ona błędnie interpretowana. Zeroemisyjność rozumiana wprost to brak jakichkolwiek emisji, natomiast jeśli chodzi np. o cel UE na rok 2050, to nie ma tam mowy o zeroemisyjności, ale o neutralności klimatycznej, czy też zerowych emisjach netto. Oznacza to, że suma emisji, które wtedy będą występować, musi być zrównoważona taką samą ilością pochłaniania.
Jak będą realizowane postanowienia tzw. dyrektywy budynkowej?
Jeżeli mówimy o obecnie negocjowanej zmianie dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, to pytanie powinno być skierowane do Ministerstwa Rozwoju i Technologii, właściwego w zakresie budownictwa i negocjacji przedmiotowej dyrektywy. Sugerujemy więc kontakt z Ministerstwem Rozwoju i Technologii.
W jaki sposób będzie ograniczana liczba pojazdów spalinowych w Polsce?
W kontekście transformacji klimatyczno-energetycznej, wdrażanej w państwach członkowskich UE w ramach
urzeczywistniania polityki „Nowego zielonego ładu”, przyjmowane są propozycje legislacyjne, mające na celu zmniejszenie emisji CO2 z poszczególnych sektorów gospodarki. Do najważniejszych inicjatyw legislacyjnych w sektorze transportu drogowego należą poniższe rozporządzenia, które nakładają zobowiązania w zakresie redukcji CO2 na producentów pojazdów:
1. rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/851 z 19 kwietnia 2023 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) 2019/631 w odniesieniu do wzmocnienia norm emisji CO2 dla nowych samochodów osobowych i dla nowych lekkich pojazdów użytkowych zgodnie z ambitniejszymi celami klimatycznymi Unii (weszło w życie 15 maja 2023 r.).
W wyniku wprowadzonej zmiany przepisów, w rozporządzeniu znajduje się wymóg dotyczący tego, aby średni roczny poziom emisji CO2 unijnego parku pojazdów, w porównaniu do 2021 r., został zredukowany zarówno dla nowych samochodów, jak i nowych lekkich pojazdów użytkowych (vanów):
» o 15% na lata 2025–2029;
» o 55% dla nowych samochodów i o 50% dla nowych vanów na lata 2030–2034;
» o 100% od 1 stycznia 2035 r.
Cel redukcyjny dla samochodów osobowych i vanów na rok 2035, wynoszący 100%, oznacza, że od tego roku producenci będą mogli wprowadzać na rynek UE jedynie tzw. pojazdy bezemisyjne (z pewnymi wyjątkami). W 2026 r. Komisja Europejska przeprowadzi przegląd skuteczności i skutków rozporządzenia oraz przedłoży Parlamentowi i Radzie sprawozdanie zawierające wyniki przeglądu.
2. wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie
(UE) 2019/1242 w odniesieniu do wzmocnienia norm emisji CO2 dla nowych pojazdów ciężkich oraz włączenia obowiązków sprawozdawczych, a także uchylającego rozporządzenie (UE) 2018/956 (projekt ten znajduje się w finalnej fazie prac).
Projekt wprowadza wymóg redukcji średniej emisji CO2 dla unijnego parku nowych pojazdów ciężkich (w porównaniu z danymi emisyjnymi za rok 2019):
» o 45% na lata 2030-1034;
» o 65% na lata 2035-2039;
» o 90% od roku 2040.
W projekcie pozostawiono dotychczasowy wymagany poziom redukcji emisji CO2 na lata 2025-2029 w wysokości 15%. Projekt rozszerza zakres kategorii pojazdów objętych wymogami redukcyjnymi z samochodów ciężarowych także na autobusy miejskie, autokary i przyczepy. W przypadku autobusów miejskich przewiduje się, że od 2035 roku wszystkie nowe pojazdy tej kategorii będą musiały być bezemisyjne.
Wymogi dot. redukcji emisji CO2 z pojazdów, zawarte w wyżej wymienionych inicjatywach legislacyjnych, skierowane są do producentów pojazdów, a jednym z celów obu tych inicjatyw jest zachęcenie do zwiększenia
udziału pojazdów bezemisyjnych użytkowanych na terenie Unii Europejskiej.
