Wiadomości
Prawa konsumenta w 2023 r.
15 maja 2023
1 stycznia 2023 r. weszło w życie wiele ważnych dla konsumentów przepisów. Zmiany w polskim prawie wynikają m.in. z implementacji 3 unijnych dyrektyw: Omnibus, towarowej i cyfrowej.
DLA WSZYSTKICH KUPUJĄCYCH
Obniżki cen. Po zmianie przepisów każdy przedsiębiorca, który ogłasza promocję lub wyprzedaż, musi podawać - oprócz aktualnej ceny – także najniższą z 30 dni poprzedzających obniżkę. W przypadku produktów szybko psujących się, z krótką datą przydatności do spożycia – sprzedawca ma uwidaczniać aktualną cenę i tę sprzed pierwszego zastosowania obniżki, zaś w przypadku produktów będących w ofercie przedsiębiorcy krócej niż 30 dni – najniższą cenę od rozpoczęcia sprzedaży do wprowadzenia obniżki.
Nie ma takiego obowiązku, jeżeli przedsiębiorca zwyczajnie obniża cenę regularną, bez ogłaszania promocji czy wyprzedaży.
Nowe zasady reklamacji. Zmieniło się nazewnictwo: zamiast „rękojmi” mamy „odpowiedzialność za niezgodność towaru z umową”. W pierwszej kolejności konsument może żądać naprawy lub wymiany wadliwego towaru. Zwrot pieniędzy (częściowy albo całkowity) jest możliwy w kolejnym etapie dochodzenia
roszczeń. Korzystne dla konsumentów jest wydłużenie do 2 lat terminu domniemania, że niezgodność z umową istniała już w chwili zakupu. Sprzedawca odpowiada za wady – tak jak dawniej – przez 2 lata od wydania towaru. Nowością jest, że w przypadku rzeczy używanych nie może skrócić tego czasu do roku. Termin przedawnienia roszczeń reklamacyjnych został wydłużony do 6 lat.
Podwójna jakość. Zakazano wprowadzania towaru na rynek towaru jako identycznego z tym, który jest sprzedawany w innych krajach UE, jeśli się istotnie od niego różnił np. składem, a nie jest to obiektywnie uzasadnione.
DLA KUPUJĄCYCH ON-LINE
Informacje na platformach handlowych. Konsumenci muszą być jasno informowani, czy podmiot oferujący na platformie towary, usługi lub treści cyfrowe jest przedsiębiorcą, czy osobą fizyczną. W tym drugim przypadku dowiedzą się także, że w tej relacji nie mają zastosowania przepisy chroniące konsumentów, np. możliwość odstąpienia od umowy. Platforma musi też informować, jak się podzieliła ze sprzedającym obowiązkami związanymi z realizacją umowy.
Plasowanie ofert. Jeżeli przedsiębiorca umożliwia wyszukiwanie produktów, to musi informować o głównych parametrach, które decydują o kolejności pojawiania się wyników. Konieczne jest także wyraźne ujawnienie płatnej reklamy lub płatności dokonanej w celu uzyskania wyższego plasowania produktów w wynikach wyszukiwania.
Opinie konsumentów. Każdy przedsiębiorca, który zapewnia dostęp do recenzji produktów, musi podawać informacje, czy i w jaki sposób weryfikuje ich autentyczność, a także czy zamieszcza wszystkie opinie, czy tylko te pozytywne. Wprost zakazano też zamieszczania fałszywych lub zniekształconych opinii. Indywidualne dostosowywanie ceny. Jeśli przedsiębiorca je stosuje, to musi o tym jasno poinformować konsumenta. Dotyczy to np. sytuacji, gdy cena jest automatycznie ustalana dla konkretnego odbiorcy w zależności np. od jego lokalizacji, urządzenia, z którego
korzysta (smartfon, komputer stacjonarny) czy historii przeglądanych stron. Nie dotyczy to natomiast dynamicznego profilowania cen bądź ustalania cen w czasie rzeczywistym, czyli mechanizmów, które opierają się na czynnikach niezwiązanych z osobą konkretnego użytkownika, a np. zmianą popytu na dany towar.
Bilety na koncerty i mecze. Zakazano wykupywania przez przedsiębiorców za pośrednictwem botów, a potem odsprzedawanie konsumentom biletów na imprezy kulturalne lub sportowe.
Towary z elementami cyfrowymi, treści i usługi cyfrowe. Jasno wskazano, że można je reklamować podobnie jak wszelkie inne towary czy usługi. Przedsiębiorca jest odpowiedzialny także za zgodność takiego cyfrowego towaru, np. gry, programu komputerowego, z jego wersją próbną czy zapowiedziami. Ma też obowiązek dostarczania konsumentom aktualizacji przez co najmniej 2 lata.
Umowy opłacone danymi osobowymi. Konsumenci są chronieni nie tylko, gdy zapłacą za treści lub usługi cyfrowe, np. dostęp do aplikacji, pieniędzmi, ale także swoimi danymi osobowymi. Obowiązują takie same zasady, jak w odniesieniu do odpłatnych usług, np. możliwość odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni.
W przypadku reklamacji korzystne dla konsumentów jest wydłużenie do 2 lat terminu domniemania, że niezgodność
z umową istniała już w chwili zakupu.
DLA KUPUJĄCYCH NA POKAZACH I WYCIECZKACH
Wydłużenie do 30 dni terminu na odstąpienie od umowy zawartej podczas nieumówionej wizyty w domu konsumenta lub wycieczki. W przypadku pokazów nadal będzie to 14 dni.
Zakaz zawierania umów finansowych podczas pokazu lub wycieczki. Zawarta w takiej sytuacji umowa, np. umowa pożyczki, jest nieważna i nie wywołuje skutków dla konsumenta.
Zakaz przyjmowania płatności przed upływem terminu na odstąpienie od umowy. Dotyczy to umów zawieranych podczas pokazu, wycieczki lub nieumówionej wizyty u konsumenta. Rozwiązanie to pozwoli na podjęcie świadomej decyzji o zakupie, a konsumenci nie są narażeni na straty finansowe, gdy z niego zrezygnują w ustawowym terminie.
Możliwość odstąpienia od niektórych umów o świadczenie usług zdrowotnych zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość.
Chodzi przede wszystkim o tzw. umowy obejmujące abonamenty medyczne.
Nowe przepisy dotyczą umów zawartych od 1 stycznia 2023 r.
DLA WSZYSTKICH KUPUJĄCYCH
Obniżki cen. Po zmianie przepisów każdy przedsiębiorca, który ogłasza promocję lub wyprzedaż, musi podawać - oprócz aktualnej ceny – także najniższą z 30 dni poprzedzających obniżkę. W przypadku produktów szybko psujących się, z krótką datą przydatności do spożycia – sprzedawca ma uwidaczniać aktualną cenę i tę sprzed pierwszego zastosowania obniżki, zaś w przypadku produktów będących w ofercie przedsiębiorcy krócej niż 30 dni – najniższą cenę od rozpoczęcia sprzedaży do wprowadzenia obniżki.
Nie ma takiego obowiązku, jeżeli przedsiębiorca zwyczajnie obniża cenę regularną, bez ogłaszania promocji czy wyprzedaży.
Nowe zasady reklamacji. Zmieniło się nazewnictwo: zamiast „rękojmi” mamy „odpowiedzialność za niezgodność towaru z umową”. W pierwszej kolejności konsument może żądać naprawy lub wymiany wadliwego towaru. Zwrot pieniędzy (częściowy albo całkowity) jest możliwy w kolejnym etapie dochodzenia
roszczeń. Korzystne dla konsumentów jest wydłużenie do 2 lat terminu domniemania, że niezgodność z umową istniała już w chwili zakupu. Sprzedawca odpowiada za wady – tak jak dawniej – przez 2 lata od wydania towaru. Nowością jest, że w przypadku rzeczy używanych nie może skrócić tego czasu do roku. Termin przedawnienia roszczeń reklamacyjnych został wydłużony do 6 lat.
Podwójna jakość. Zakazano wprowadzania towaru na rynek towaru jako identycznego z tym, który jest sprzedawany w innych krajach UE, jeśli się istotnie od niego różnił np. składem, a nie jest to obiektywnie uzasadnione.
DLA KUPUJĄCYCH ON-LINE
Informacje na platformach handlowych. Konsumenci muszą być jasno informowani, czy podmiot oferujący na platformie towary, usługi lub treści cyfrowe jest przedsiębiorcą, czy osobą fizyczną. W tym drugim przypadku dowiedzą się także, że w tej relacji nie mają zastosowania przepisy chroniące konsumentów, np. możliwość odstąpienia od umowy. Platforma musi też informować, jak się podzieliła ze sprzedającym obowiązkami związanymi z realizacją umowy.
Plasowanie ofert. Jeżeli przedsiębiorca umożliwia wyszukiwanie produktów, to musi informować o głównych parametrach, które decydują o kolejności pojawiania się wyników. Konieczne jest także wyraźne ujawnienie płatnej reklamy lub płatności dokonanej w celu uzyskania wyższego plasowania produktów w wynikach wyszukiwania.
Opinie konsumentów. Każdy przedsiębiorca, który zapewnia dostęp do recenzji produktów, musi podawać informacje, czy i w jaki sposób weryfikuje ich autentyczność, a także czy zamieszcza wszystkie opinie, czy tylko te pozytywne. Wprost zakazano też zamieszczania fałszywych lub zniekształconych opinii. Indywidualne dostosowywanie ceny. Jeśli przedsiębiorca je stosuje, to musi o tym jasno poinformować konsumenta. Dotyczy to np. sytuacji, gdy cena jest automatycznie ustalana dla konkretnego odbiorcy w zależności np. od jego lokalizacji, urządzenia, z którego
korzysta (smartfon, komputer stacjonarny) czy historii przeglądanych stron. Nie dotyczy to natomiast dynamicznego profilowania cen bądź ustalania cen w czasie rzeczywistym, czyli mechanizmów, które opierają się na czynnikach niezwiązanych z osobą konkretnego użytkownika, a np. zmianą popytu na dany towar.
Bilety na koncerty i mecze. Zakazano wykupywania przez przedsiębiorców za pośrednictwem botów, a potem odsprzedawanie konsumentom biletów na imprezy kulturalne lub sportowe.
Towary z elementami cyfrowymi, treści i usługi cyfrowe. Jasno wskazano, że można je reklamować podobnie jak wszelkie inne towary czy usługi. Przedsiębiorca jest odpowiedzialny także za zgodność takiego cyfrowego towaru, np. gry, programu komputerowego, z jego wersją próbną czy zapowiedziami. Ma też obowiązek dostarczania konsumentom aktualizacji przez co najmniej 2 lata.
Umowy opłacone danymi osobowymi. Konsumenci są chronieni nie tylko, gdy zapłacą za treści lub usługi cyfrowe, np. dostęp do aplikacji, pieniędzmi, ale także swoimi danymi osobowymi. Obowiązują takie same zasady, jak w odniesieniu do odpłatnych usług, np. możliwość odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni.
W przypadku reklamacji korzystne dla konsumentów jest wydłużenie do 2 lat terminu domniemania, że niezgodność
z umową istniała już w chwili zakupu.
DLA KUPUJĄCYCH NA POKAZACH I WYCIECZKACH
Wydłużenie do 30 dni terminu na odstąpienie od umowy zawartej podczas nieumówionej wizyty w domu konsumenta lub wycieczki. W przypadku pokazów nadal będzie to 14 dni.
Zakaz zawierania umów finansowych podczas pokazu lub wycieczki. Zawarta w takiej sytuacji umowa, np. umowa pożyczki, jest nieważna i nie wywołuje skutków dla konsumenta.
Zakaz przyjmowania płatności przed upływem terminu na odstąpienie od umowy. Dotyczy to umów zawieranych podczas pokazu, wycieczki lub nieumówionej wizyty u konsumenta. Rozwiązanie to pozwoli na podjęcie świadomej decyzji o zakupie, a konsumenci nie są narażeni na straty finansowe, gdy z niego zrezygnują w ustawowym terminie.
Możliwość odstąpienia od niektórych umów o świadczenie usług zdrowotnych zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość.
Chodzi przede wszystkim o tzw. umowy obejmujące abonamenty medyczne.
Nowe przepisy dotyczą umów zawartych od 1 stycznia 2023 r.
