Wiadomości

Roczna podstawa wymiaru składki zdrowotnej przedsiębiorców

Osoby prowadzące działalność gospodarczą, które stosowały opodatkowanie PIT na zasadach ogólnych (wg skali lub podatek liniowy) albo ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, mają obowiązek ustalić roczną podstawę wymiaru i składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

OPODATKOWANI PIT NA ZASADACH OGÓLNYCH
Roczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ustala się za rok składkowy, trwający od 1 lutego danego roku do 31 stycznia roku następnego. Roczną podstawę wymiaru stanowi dochód z działalności gospodarczej, ustalony za rok kalendarzowy jako różnica między osiągniętymi przychodami a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów (w rozumieniu ustawy o PIT). Odlicza się od tego kwotę opłaconych w tym roku składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeśli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
Przy ustalaniu rocznego dochodu nie uwzględnia się:
» przychodów, które nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym na podstawie ustawy o PIT i odrębnych przepisów, np. rozporządzeń o zaniechaniu poboru podatku. Wyjątkowo uwzględnia się:
• przychody zwolnione od PIT w ramach ulgi „PIT zero” na powrót, „PIT zero” dla rodzin 4+, „PIT zero” dla pracujących seniorów (art. 21 ust. 1 pkt 152–154 ustawy o PIT),
• przychody z działalności gospodarczej prowadzonej w specjalnej strefie ekonomicznej oraz z realizacji nowej inwestycji określonej w decyzji o wsparciu, o której mowa w ustawie o wspieraniu nowych inwestycji i uzyskane na
terenie określonym w tej decyzji (art. 21 ust. 1 pkt 63a i 63b ustawy o PIT),
» przychodów osiągniętych w okresie zawieszenia działalności na podstawie prawa przedsiębiorców, jak też poniesionych w tym okresie kosztów uzyskania przychodu w rozumieniu ustawy o PIT,
» przychodów za miesiące, w których płatnikowi przysługiwało zwolnienie z opłacania składki zdrowotnej (na podst. art. 82 ust. 8-9a ustawy zdrowotnej). Nie uwzględnia się też kosztów uzyskania przychodów i składek na ubezpieczenia społeczne za te miesiące.
Przy ustalaniu dochodu uwzględnia się szczególne zasady ustalania dochodu w podatku dochodowym, o których mowa w art. 24 ust. 1–2b ustawy o PIT, tj. różnice remanentowe. Za rok 2022 nie zwiększa się dochodu, jeśli remanent końcowy jest wyższy od remanentu początkowego.
Jeżeli przedsiębiorca uzyskał przychody w związku ze zbyciem środków trwałych, które były amortyzowane przed 2022 rokiem, i odpisy amortyzacyjne ma zaliczone do kosztów podatkowych, nie dolicza ich do dochodu. Chodzi o przychody z odpłatnego zbycia określonych składników majątku, np. środków trwałych (o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT). Wtedy dochód (ustalony z uwzględnieniem art. 24 ust. 2 zdanie 2 ustawy o PIT – dot. odpłatnego zbycia składników majątku) nie jest powiększany o odpisy amortyzacyjne zaliczone do kosztów uzyskania przychodów przed 1 stycznia 2022 r.
Przy ustalaniu dochodu można uwzględnić koszty uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o PIT zaliczone przed 1 stycznia 2022 r. do tych kosztów przy ustalaniu dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 26, art. 30c albo art. 30ca ustawy o PIT, w brzmieniu obowiązującym przed tą datą.
Roczna podstawa wymiaru składki ustalona na podstawie dochodu nie może być niższa od minimalnej rocznej podstawy. Aby ustalić minimalną roczną podstawę wymiaru, należy pomnożyć minimalne wynagrodzenie obowiązujące na pierwszy dzień roku składkowego przez liczbę miesięcy podlegania
ubezpieczeniu zdrowotnemu w roku kalendarzowym, za który ustala się swój dochód do rozliczenia rocznego.
W liczbie miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu nie uwzględnia się miesięcy, w których przysługiwało płatnikowi zwolnienie z opłacania składki na podstawie art. 82 ust. 8–9a ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Dla płatnika opodatkowanego podatkiem liniowym składka wynosi 4,9% podstawy jej wymiaru. Składka ustalana od podstawy rocznej nie może być niższa niż kwota równa 9% iloczynu liczby miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu i minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego.

OPŁACAJĄCY RYCZAŁT
Ryczałtowiec roczną podstawę ustala w oparciu o łączną kwotę przychodów z działalności gospodarczej. Odejmuje od tego opłacone składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe. Nie odlicza składek opłaconych w miesiącu, w którym przysługiwało mu zwolnienie ze składki zdrowotnej na podst. art. 82 ust. 8–9b ww. ustawy zdrowotnej.
Gdy ustala przychód za dany rok, nie uwzględnia:
» przychodów, które nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, z wyjątkiem przychodów zwolnionych od PIT w ramach ulgi „PIT zero” na powrót, „PIT zero” dla rodzin 4+, „PIT zero” dla pracujących seniorów,
» przychodów osiągniętych w okresie zawieszenia działalności na podstawie prawa przedsiębiorców,
» przychodów za miesiące, w których przysługiwało mu zwolnienie z opłacania składki zdrowotnej na podst. art. 82 ust. 8-9b ustawy zdrowotnej.
Roczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób opodatkowanych ryczałtem wynosi za 2022 rok:
» 44 791,44 zł – jeśli ich przychód za ten rok nieprzekroczył 60 tys. zł (to liczba miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w danym roku x 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w IV kw. 2021 r.);
» 74 652,48 zł – jeśli ich przychód za ten rok był wyższy niż 60 tys. zł i niższy niż 300 tys. zł (to liczba miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu x 100% ww. przeciętnego wynagrodzenia);
» 13 4374,44 zł – jeśli ich przychód za ten rok przekroczył 300 tys. zł (to liczba miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu x 180% ww. przeciętnego wynagrodzenia).
W liczbie miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu nie uwzględnia się miesięcy, w których przysługiwało im zwolnienie z opłacania składki na podst. art. 82 ust. 8–9b ustawy zdrowotnej.