Wiadomości

Rozliczenia działalności nierejestrowej

Choć działalność nierejestrowa nie wymaga rejestracji firmy, jednak rodzi pewne obowiązki rozliczeń.

ZUS
Jeśli prowadzący działalność nierejestrową jednocześnie świadczy usługi - wykonuje umowę o świadczenie usług albo umowę zlecenia - to podlega ubezpieczeniom jako zleceniobiorca. Podmiot zawierający z nim taką umowę (zleceniodawca) pełni wtedy obowiązki płatnika składek i ma obowiązek w ciągu 7 dni zgłosić go do ubezpieczeń społecznych lub ubezpieczenia zdrowotnego i opłacać składki ZUS. Od tej zasady istnieją wyjątki. Np. student, który nie ukończył 26 lat i wykonuje zlecenie, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom ZUS.
Jeśli prowadzący działalność nierejestrową nie świadczy usług, a sprzedaje własnoręcznie wykonane produkty (np. ozdoby), to od takiej działalności nie ma obowiązku opłacania składek społecznych ani zdrowotnych (nie świadczy pracy ani pozarolniczej działalności gospodarczej).

RACHUNKI
Na żądanie kupującego prowadzący działalność nierejestrową ma obowiązek wystawić klientowi rachunek. Jest
on zwolniony z obowiązku wystawiania faktur. Musi jednak wystawić fakturę, jeśli klient tego zażąda w ciągu 3 miesięcy od końca miesiąca, w którym dostarczono mu towar lub usługę bądź sprzedawca otrzymał całość lub część zapłaty.

EWIDENCJA SPRZEDAŻY
Prowadzący działalność nierejestrową powinien prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży - w formie papierowej
lub elektronicznie (np. w Excelu). W ewidencji zapisuje się sprzedaż za dany dzień, nie później niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym. Przepisy nie regulują, jakie dokładnie elementy powinna zawierać uproszczona ewidencja sprzedaży (zazwyczaj: liczbę porządkową, datę sprzedaży, wartość sprzedaży, wartość sprzedaży narastająco). Jeśli ewidencja będzie prowadzona w sposób nierzetelny lub nie będzie prowadzona w ogóle, a na podstawie dokumentacji nie będzie możliwe ustalenie wartości sprzedaży, to organ podatkowy sam określi wartość sprzedaży opodatkowanej i ustali od niej kwotę podatku należnego.

PIT
Przychody z działalności nierejestrowej rozlicza się w zeznaniu rocznym PIT-36 (też w razie uzyskiwania także
przychodów z umowy o pracę czy umów zlecenia lub o dzieło). Tam w rubryce "działalność nierejestrowana" wykazuje się przychody, koszty, dochód i należny z tego tytułu podatek. Na potrzeby rozliczeń z urzędem skarbowym przychodem z działalności nierejestrowej są pieniądze i wartości pieniężne otrzymane lub postawione do dyspozycji w roku kalendarzowym (tj. kwoty zapłacone przez klienta za towar lub usługę) oraz wartość otrzymanych
świadczeń: w naturze i innych nieodpłatnych.
W zeznaniu rocznym można odliczyć koszty poniesione w związku z wykonywaną działalnością, na np. zakup surowców. Koszty te powinny być udokumentowane, dlatego należy przechowywać wszystkie dowody zakupów.
Uzyskiwanie przychodów z działalności nierejestrowej nie wyłącza prawa do wspólnego rozliczenia małżonków.
Nie trzeba płacić zaliczek na podatek. Można uzyskiwać przychody w formie działalności wykonywanej osobiście (z umów zlecenia lub o dzieło) w takim samym zakresie jak przychody uzyskiwane w formie działalności nierejestrowej - nie łączy się ich ze sobą.

VAT
Prowadzący działalność w niewielkich rozmiarach zazwyczaj korzystają ze zwolnienia z VAT, gdyż ich sprzedaż w roku poprzedzającym rok podatkowy nie przekracza kwoty 200 tys. zł. Zwolnienie dotyczy także podatników, którzy rozpoczynają działalność w trakcie roku podatkowego, jeśli ich przewidywana wartość sprzedaży nie przekroczy kwoty 200 tys. zł w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w danym roku. To zwolnienie z VAT nie przysługuje jednak w razie:
» sprzedaży: towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy o VAT (metale szlachetne i złom z nich, wyroby jubilerskie); towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, oprócz: energii elektrycznej, wyrobów tytoniowych i samochodów osobowych innych niż nowe, zaliczanych, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji; w niektórych przypadkach: budynków, budowli lub ich części; terenów budowlane; nowych środków transportu; przez Internet: preparatów kosmetycznych i toaletowych, komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych, urządzeń elektrycznych i nieelektrycznego sprzętu gospodarstwa domowego, maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowanych; hurtowo i detalicznie części do: pojazdów samochodowych, motocykli.
» świadczenia usług: prawniczych; w zakresie doradztwa (oprócz doradztwa rolniczego); jubilerskich; ściągania
długów, w tym factoringu;
» nieposiadania siedziby działalności gospodarczej w Polsce.
Jeśli działalność obejmuje takie towary lub usługi, trzeba zarejestrować się jako czynny podatnik VAT i stać się płatnikiem VAT.

KASA FISKALNA
Gdy obrót zrealizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 tys. zł, nie trzeba ewidencjonować sprzedaży
na kasie fiskalnej. W razie rozpoczęcia takiej działalności w trakcie poprzedniego roku, obrót nie może przekroczyć
20 tys. zł w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym.
Konieczność ewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej występuje jednak, niezależnie od wielkości obrotu,
w przypadku sprzedaży towarów lub usług objętych obowiązkiem ewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej,
wskazanych w rozporządzeniu MF (to np. gaz płynny, części do silników spalinowych, nadwozia do pojazdów silnikowych, sprzęt radiowy, telewizyjny i telekomunikacyjny, perfumy i wody toaletowe oraz usługi: przewozu osób oraz ich bagażu podręcznego taksówkami, naprawy pojazdów silnikowychoraz motorowerów, doradztwa podatkowego, świadczone przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo, fryzjerskie, kosmetyczne i kosmetologiczne).

KONTROLE
Działalność nierejestrowana może podlegać kontroli przez służby skarbowe na podstawie ustawy o VAT i Ordynacji
podatkowej. Poza tym możliwa jest kontrola np. Prezesa UOKiK lub UODO, a przy produkcji żywności - Sanepidu.