Wiadomości
Skuteczniejsza ochrona konkurencji
17 lipca 2023
Nowelizacja ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów implementuje przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2019/1 z 11 grudnia 2018 r. (dyrektywy ECN+), która ujednolica kompetencje krajowych urzędów ochrony konkurencji i wyposaża je w instrumentyb proceduralne służące skutecznemu wykrywaniu naruszeń prawa antymonopolowego – na szczeblu europejskim i na rynkach krajowych.
Nowelizacja, która weszła w życie 20 maja, z jednej strony wzmacnia kompetencje organu antymonopolowego,
z drugiej zwiększa poziom ochrony stron postępowania, tj. przedsiębiorców i osób fizycznych.
Wprowadziła ona zmiany dotyczące przeszukań. Część z nich ma na celu doprecyzowanie obecnie obowiązujących
przepisów w zakresie kontroli i przeszukań przeprowadzanych u przedsiębiorcy, jak też przeszukań w mieszkaniu lub w jakimkolwiek innym pomieszczeniu, nieruchomości czy środku transportu.
Zmienił się także sposób nakładania kar pieniężnych na przedsiębiorców, którzy nie współpracują z UOKiK na etapie gromadzenia materiału dowodowego bądź przekazują nieprawdziwe informacje oraz dopuszczają się naruszeń związanych z kontrolą i przeszukaniem. Za te praktyki grozi teraz sankcja do 3% całkowitego obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym wydanie decyzji. Wprowadzone zostały też okresowe kary pieniężne, które będą groziły m.in. za każdy dzień opóźnienia w wykonaniu decyzji organu lub związanych z nimi wyroków sądowych. Mogą one wynosić do 5% średniego dziennego obrotu przedsiębiorcy w roku poprzedzającym ich nałożenie.
W programie łagodzenia kar leniency m.in. wyłączono odpowiedzialność karną za udział w zmowie przetargowej
przedsiębiorców, którzy złożą wniosek o zmniejszenie lub odstąpienie od kary.
Po zmianie każdy ma obowiązek przekazywania UOKiK żądanych informacji lub dokumentów (wcześniej zobligowani do tego byli jedynie przedsiębiorcy bądź ich związki). Zapewniono przy tym osobom fizycznym niezbędne gwarancje procesowe.
Implementacja dyrektywy ECN+ umożliwia skuteczniejszą współpracę między krajowymi urzędami. Zmiany w ustawie zakładają m.in. pomoc UOKiK przy prowadzeniu postępowań przez organy antymonopolowe innych państw członkowskich UE. Organ ochrony konkurencji może np. wezwać świadka lub w uzasadnionych przypadkach wystąpić o przesłuchanie go przez sąd w sprawie prowadzonej w innym kraju. Urzędy antymonopolowe w innych państwach mogą sprawdzać wykonanie decyzji UOKiK na ich terenie, podobnie polski urząd, na wniosek swojego odpowiednika z innego kraju, może zweryfikować wykonanie jego rozstrzygnięcia.
Jednym z założeń dyrektywy jest też zwiększenie niezależności osób pełniących funkcję organów antymonopolowych – w zakresie jasno określonych kryteriów ich powołania i odwołania oraz sposobu sprawowania
tej funkcji. Nowelizacja ustawy wprowadziła kadencyjność Prezesa UOKiK, który będzie wybierany na 5 lat. Odwołanie organu będzie możliwe tylko w ściśle określonych przypadkach (jak np. skazanie prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo, utrata praw publicznych lub polskiego obywatelstwa).
Nowelizacja, która weszła w życie 20 maja, z jednej strony wzmacnia kompetencje organu antymonopolowego,
z drugiej zwiększa poziom ochrony stron postępowania, tj. przedsiębiorców i osób fizycznych.
Wprowadziła ona zmiany dotyczące przeszukań. Część z nich ma na celu doprecyzowanie obecnie obowiązujących
przepisów w zakresie kontroli i przeszukań przeprowadzanych u przedsiębiorcy, jak też przeszukań w mieszkaniu lub w jakimkolwiek innym pomieszczeniu, nieruchomości czy środku transportu.
Zmienił się także sposób nakładania kar pieniężnych na przedsiębiorców, którzy nie współpracują z UOKiK na etapie gromadzenia materiału dowodowego bądź przekazują nieprawdziwe informacje oraz dopuszczają się naruszeń związanych z kontrolą i przeszukaniem. Za te praktyki grozi teraz sankcja do 3% całkowitego obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym wydanie decyzji. Wprowadzone zostały też okresowe kary pieniężne, które będą groziły m.in. za każdy dzień opóźnienia w wykonaniu decyzji organu lub związanych z nimi wyroków sądowych. Mogą one wynosić do 5% średniego dziennego obrotu przedsiębiorcy w roku poprzedzającym ich nałożenie.
W programie łagodzenia kar leniency m.in. wyłączono odpowiedzialność karną za udział w zmowie przetargowej
przedsiębiorców, którzy złożą wniosek o zmniejszenie lub odstąpienie od kary.
Po zmianie każdy ma obowiązek przekazywania UOKiK żądanych informacji lub dokumentów (wcześniej zobligowani do tego byli jedynie przedsiębiorcy bądź ich związki). Zapewniono przy tym osobom fizycznym niezbędne gwarancje procesowe.
Implementacja dyrektywy ECN+ umożliwia skuteczniejszą współpracę między krajowymi urzędami. Zmiany w ustawie zakładają m.in. pomoc UOKiK przy prowadzeniu postępowań przez organy antymonopolowe innych państw członkowskich UE. Organ ochrony konkurencji może np. wezwać świadka lub w uzasadnionych przypadkach wystąpić o przesłuchanie go przez sąd w sprawie prowadzonej w innym kraju. Urzędy antymonopolowe w innych państwach mogą sprawdzać wykonanie decyzji UOKiK na ich terenie, podobnie polski urząd, na wniosek swojego odpowiednika z innego kraju, może zweryfikować wykonanie jego rozstrzygnięcia.
Jednym z założeń dyrektywy jest też zwiększenie niezależności osób pełniących funkcję organów antymonopolowych – w zakresie jasno określonych kryteriów ich powołania i odwołania oraz sposobu sprawowania
tej funkcji. Nowelizacja ustawy wprowadziła kadencyjność Prezesa UOKiK, który będzie wybierany na 5 lat. Odwołanie organu będzie możliwe tylko w ściśle określonych przypadkach (jak np. skazanie prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo, utrata praw publicznych lub polskiego obywatelstwa).
