Wiadomości
Skuteczniejsza walka z zatorami płatniczymi
18 stycznia 2023
8 grudnia 2022 r. weszła w zasadzie w życie nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Dla przedsiębiorców oznacza ona konieczność przeglądu dotychczasowych kontraktów i większe ryzyko kontroli przez urzędy. Nowe przepisy upraszczają też sposób naliczania administracyjnych kar pieniężnych.
Dotychczasowe regulacje zostały doprecyzowane i uproszczone, co pozwoli na przyspieszenie prowadzonych postępowań, a w konsekwencji na efektywniejsze i szybsze eliminowanie zatorów.
Dla poprawy efektywności postępowania w sprawie nadmiernego opóźniania ze spełnianiem świadczeń pieniężnych np. określono dyrektywy wymiaru administracyjnej kary pieniężnej za nadmierne opóźnianie się, tj. przesłanek, które będą brane pod uwagę przy ustalaniu wysokości administracyjnej kary pieniężnej.
Ustawodawca zdecydował się na zmianę wzoru, na podstawie którego wyliczane będą administracyjne kary pieniężne. Przyjęto model wyliczenia maksymalnej administracyjnej kary pieniężnej za nadmierne opóźnianie się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych, który uwzględnia stałe stawki procentowe przypisane do poszczególnych okresów opóźnienia.
Jednocześnie nowelizacja wprowadziła instytucję tzw. miarkowania kary, polegającego na uwzględnianiu, przy wyliczaniu administracyjnych kar pieniężnych, okoliczności zarówno łagodzących (skutkujących obniżeniem kary), jak i obciążających (w oparciu o które kara będzie obostrzana). Pojawiła się możliwość obniżenia nałożonej administracyjnej kary pieniężnej za nadmierne opóźnianie się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych o 20% w przypadku, gdy strona postępowania w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji uiści w całości administracyjną karę pieniężną oraz zrzeknie się prawa do złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Wprowadzono też obligatoryjne podwyższenie maksymalnej administracyjnej kary pieniężnej za nadmierne opóźnianie się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych o 50% w przypadku, gdy w okresie 2 lat od dnia, w którym decyzja o nałożeniu
administracyjnej kary pieniężnej stała się ostateczna,
Prezes UOKiK ponownie stwierdzi nadmierne opóźnianie się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych
przez ten sam podmiot. Przy ustalaniu wystąpienia nadmiernego opóźnienia ze spełnianiem świadczeń pieniężnych oraz przy obliczaniu maksymalnej wysokości administracyjnej kary pieniężnej pomijane będą świadczenia pieniężne,
których termin spełnienia upłynął wcześniej niż 2 lata przed dniem wszczęcia postępowania, wynikające z transakcji handlowych, których wyłącznymi stronami są podmioty należące do tej samej grupy kapitałowej oraz wynikające z transakcji handlowych zawieranych w zakresie działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.
Prezes UOKiK uzyskał kompetencje do kierowania do przedsiębiorców tzw. miękkich wezwań, bez konieczności
wszczynania postępowania administracyjnego. Po otrzymaniu takiego wezwania przedsiębiorca będzie mógł udzielić wyjaśnień dotyczących zdiagnozowanego ryzyka występowania zatorów płatniczych.
Będzie miał też możliwość poprawy kultury płatniczej w stosunku do swoich kontrahentów. Nowelizacja wprowadziła wyłączenia z obowiązku sprawozdawczego, zarówno przedmiotowe (wyłączenie transakcji handlowych zawieranych w zakresie działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, a także świadczeń pieniężnych, w przypadku których
upłynął termin przedawnienia), jak i podmiotowe (zwolnione z obowiązku sprawozdawczego będą publiczne podmioty lecznicze prowadzone w formie spółki Skarbu Państwa albo spółki jednostki samorządu terytorialnego, jak też spółki wchodzące w skład podatkowych grup kapitałowych).
Wydłużono termin na złożenie sprawozdania o stosowanych przez podmiot w poprzednim roku kalendarzowym terminach zapłaty w transakcjach handlowych (z 31 stycznia na 30 kwietnia roku następującego). Nowelizacja nałożyła na wszystkich przedsiębiorców obowiązek złożenia drugiej stronie transakcji handlowej oświadczenia o posiadaniu, uzyskaniu albo utracie statusu „dużego przedsiębiorcy”. Wprowadzono w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest duży przedsiębiorca, a wierzycielem mikroprzedsiębiorca, mały przedsiębiorca albo średni
przedsiębiorca, bezskuteczność zastrzeżenia umownego wyłączającego albo ograniczającego prawo wierzyciela do przelewu wierzytelności, jeżeli zapłata nie nastąpiła w terminie określonym w umowie albo w przypadku nieokreślenia tego terminu od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego (zasada ta nie znajdzie zastosowania do transakcji handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny). Prezes UOKiK uzyskał kompetencje do kierowania do przedsiębiorców tzw. miękkich wezwań, bez konieczności wszczynania postępowania administracyjnego.
Nowelizacja doprecyzowała kwestie związane z obowiązkiem sprawozdawczym o praktykach płatniczych, tj. np. rozstrzygła, że obowiązek sprawozdawczy ciąży na podmiocie, a odpowiedzialność za przekazanie sprawozdania przez podmiot spoczywa na kierowniku tego podmiotu (zdefiniowano też to pojęcie).
Wskazano, że sprawozdanie należy skorygować, gdy co najmniej w jednej pozycji przekazanego sprawozdania
dane uległy zmianie o co najmniej 10% wartości. Wprowadzono obowiązek uzasadnienia przyczyny korekty sprawozdania i obowiązek wskazywania w sprawozdaniu o praktykach płatniczych udziału procentowego poszczególnych świadczeń pieniężnych nieotrzymanych w całkowitej wartości świadczeń pieniężnych należnych danemu podmiotowi w poprzednim roku kalendarzowym oraz udziału procentowego poszczególnych świadczeń pieniężnych niespełnionych w całkowitej wartości świadczeń pieniężnych, do których spełnienia był zobowiązany
dany podmiot w poprzednim roku kalendarzowym, a także określono zasady ustalania wartości świadczeń pieniężnych spełnionych, niespełnionych, otrzymanych oraz nieotrzymanych wyrażonych w walucie obcej. Termin corocznej publikacji zbiorczego zestawienia sprawozdań o praktykach płatniczych ustalono na do 31 sierpnia.
Dotychczasowe regulacje zostały doprecyzowane i uproszczone, co pozwoli na przyspieszenie prowadzonych postępowań, a w konsekwencji na efektywniejsze i szybsze eliminowanie zatorów.
Dla poprawy efektywności postępowania w sprawie nadmiernego opóźniania ze spełnianiem świadczeń pieniężnych np. określono dyrektywy wymiaru administracyjnej kary pieniężnej za nadmierne opóźnianie się, tj. przesłanek, które będą brane pod uwagę przy ustalaniu wysokości administracyjnej kary pieniężnej.
Ustawodawca zdecydował się na zmianę wzoru, na podstawie którego wyliczane będą administracyjne kary pieniężne. Przyjęto model wyliczenia maksymalnej administracyjnej kary pieniężnej za nadmierne opóźnianie się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych, który uwzględnia stałe stawki procentowe przypisane do poszczególnych okresów opóźnienia.
Jednocześnie nowelizacja wprowadziła instytucję tzw. miarkowania kary, polegającego na uwzględnianiu, przy wyliczaniu administracyjnych kar pieniężnych, okoliczności zarówno łagodzących (skutkujących obniżeniem kary), jak i obciążających (w oparciu o które kara będzie obostrzana). Pojawiła się możliwość obniżenia nałożonej administracyjnej kary pieniężnej za nadmierne opóźnianie się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych o 20% w przypadku, gdy strona postępowania w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji uiści w całości administracyjną karę pieniężną oraz zrzeknie się prawa do złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Wprowadzono też obligatoryjne podwyższenie maksymalnej administracyjnej kary pieniężnej za nadmierne opóźnianie się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych o 50% w przypadku, gdy w okresie 2 lat od dnia, w którym decyzja o nałożeniu
administracyjnej kary pieniężnej stała się ostateczna,
Prezes UOKiK ponownie stwierdzi nadmierne opóźnianie się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych
przez ten sam podmiot. Przy ustalaniu wystąpienia nadmiernego opóźnienia ze spełnianiem świadczeń pieniężnych oraz przy obliczaniu maksymalnej wysokości administracyjnej kary pieniężnej pomijane będą świadczenia pieniężne,
których termin spełnienia upłynął wcześniej niż 2 lata przed dniem wszczęcia postępowania, wynikające z transakcji handlowych, których wyłącznymi stronami są podmioty należące do tej samej grupy kapitałowej oraz wynikające z transakcji handlowych zawieranych w zakresie działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.
Prezes UOKiK uzyskał kompetencje do kierowania do przedsiębiorców tzw. miękkich wezwań, bez konieczności
wszczynania postępowania administracyjnego. Po otrzymaniu takiego wezwania przedsiębiorca będzie mógł udzielić wyjaśnień dotyczących zdiagnozowanego ryzyka występowania zatorów płatniczych.
Będzie miał też możliwość poprawy kultury płatniczej w stosunku do swoich kontrahentów. Nowelizacja wprowadziła wyłączenia z obowiązku sprawozdawczego, zarówno przedmiotowe (wyłączenie transakcji handlowych zawieranych w zakresie działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, a także świadczeń pieniężnych, w przypadku których
upłynął termin przedawnienia), jak i podmiotowe (zwolnione z obowiązku sprawozdawczego będą publiczne podmioty lecznicze prowadzone w formie spółki Skarbu Państwa albo spółki jednostki samorządu terytorialnego, jak też spółki wchodzące w skład podatkowych grup kapitałowych).
Wydłużono termin na złożenie sprawozdania o stosowanych przez podmiot w poprzednim roku kalendarzowym terminach zapłaty w transakcjach handlowych (z 31 stycznia na 30 kwietnia roku następującego). Nowelizacja nałożyła na wszystkich przedsiębiorców obowiązek złożenia drugiej stronie transakcji handlowej oświadczenia o posiadaniu, uzyskaniu albo utracie statusu „dużego przedsiębiorcy”. Wprowadzono w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest duży przedsiębiorca, a wierzycielem mikroprzedsiębiorca, mały przedsiębiorca albo średni
przedsiębiorca, bezskuteczność zastrzeżenia umownego wyłączającego albo ograniczającego prawo wierzyciela do przelewu wierzytelności, jeżeli zapłata nie nastąpiła w terminie określonym w umowie albo w przypadku nieokreślenia tego terminu od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego (zasada ta nie znajdzie zastosowania do transakcji handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny). Prezes UOKiK uzyskał kompetencje do kierowania do przedsiębiorców tzw. miękkich wezwań, bez konieczności wszczynania postępowania administracyjnego.
Nowelizacja doprecyzowała kwestie związane z obowiązkiem sprawozdawczym o praktykach płatniczych, tj. np. rozstrzygła, że obowiązek sprawozdawczy ciąży na podmiocie, a odpowiedzialność za przekazanie sprawozdania przez podmiot spoczywa na kierowniku tego podmiotu (zdefiniowano też to pojęcie).
Wskazano, że sprawozdanie należy skorygować, gdy co najmniej w jednej pozycji przekazanego sprawozdania
dane uległy zmianie o co najmniej 10% wartości. Wprowadzono obowiązek uzasadnienia przyczyny korekty sprawozdania i obowiązek wskazywania w sprawozdaniu o praktykach płatniczych udziału procentowego poszczególnych świadczeń pieniężnych nieotrzymanych w całkowitej wartości świadczeń pieniężnych należnych danemu podmiotowi w poprzednim roku kalendarzowym oraz udziału procentowego poszczególnych świadczeń pieniężnych niespełnionych w całkowitej wartości świadczeń pieniężnych, do których spełnienia był zobowiązany
dany podmiot w poprzednim roku kalendarzowym, a także określono zasady ustalania wartości świadczeń pieniężnych spełnionych, niespełnionych, otrzymanych oraz nieotrzymanych wyrażonych w walucie obcej. Termin corocznej publikacji zbiorczego zestawienia sprawozdań o praktykach płatniczych ustalono na do 31 sierpnia.
