Wiadomości
„Strefy czystego transportu”
08 marca 2024
Ustawą z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych wprowadzono możliwość tworzenia tzw. stref czystego transportu.
Według aktualnego brzmienia art. 39, w celu ograniczenia negatywnego oddziaływania emisji zanieczyszczeń z transportu na zdrowie ludzi i środowisko na terenie gminy można ustanowić strefę czystego transportu obejmującą drogi, których zarządcą jest gmina, do której zakazuje się wjazdu pojazdów samochodowych w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy - Prawo o ruchu drogowym innych niż:
1. elektryczne;
2. napędzane wodorem;
3. napędzane gazem ziemnym;
4. wyłączone na podstawie odpowiedniej uchwały rady gminy.
Od ww. zakazu zwolnione są:
1. pojazdy:
a. Policji, Inspekcji Transportu Drogowego, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Służby Więziennej, Krajowej Administracji Skarbowej, jednostek ochrony przeciwpożarowej, Morskiej Służby Poszukiwania i Ratownictwa oraz służb ratowniczych.
b. używane we flocie obsługującej Kancelarię Prezesa Rady Ministrów,
c. zarządów dróg i realizujące zadania na rzecz zarządców dróg,
d. Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, a także sił zbrojnych państw obcych, jeżeli umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną, tak stanowi,
e. urzędów morskich realizujących zadania w pasie technicznym i ochronnym wybrzeża oraz w portach i przystaniach morskich,
f. posiadające odpowiednie oznaczenie, którymi poruszają się osoby niepełnosprawne,
g. Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, inne niż wykorzystywane wyłącznie do przewozu osób;
2. specjalistyczne środki transportu sanitarnego, wykorzystywane przez zespoły ratownictwa medycznego oraz
zespoły transportu sanitarnego;
3. autobusy zeroemisyjne;
4. autobusy szkolne.
Ponadto rada gminy, w uchwale ustanawiającej strefę czystego transportu, może ustanowić dodatkowe wyłączenia podmiotowe i przedmiotowe od zakazu wjazdu do tej strefy.
Strefę czystego transportu ustanawia się na czas nieoznaczony lub oznaczony nie krótszy niż 5 lat.Rada gminy, w uchwale ustanawiającej strefę czystego transportu, może dopuścić wjazd do strefy, w godzinach 9-17 w okresie nie dłuższym niż 3 lata od dnia ustanowienia strefy, pojazdów innych niż określone wyżej, pod warunkiem uiszczenia opłaty. Opłata za wjazd do strefy czystego transportu (pobierana przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta) stanowi dochód gminy, który może być wykorzystany wyłącznie na potrzeby: oznakowania strefy czystego transportu, zakupu autobusów zeroemisyjnych, zakupu tramwajów, zakupu innych środków transportu zbiorowego pokrycia kosztów wykonania analizy kosztów i korzyści wykorzystywania pojazdów elektrycznych w komunikacji miejskiej czy finansowania programów wsparcia zakupu rowerów wyposażonych w uruchamiany naciskiem na pedały pomocniczy napęd elektryczny zasilany prądem o napięciu nie wyższym niż 48 V o znamionowej mocy ciągłej nie większej niż250 W, którego moc wyjściowa zmniejsza się stopniowo i spada do zera po przekroczeniu prędkości 25 km/h.
Opłata za wjazd do strefy czystego transportu nie może być wyższa niż:
» 2,50 zł za godzinę w przypadku opłaty jednorazowej;
» 500 zł w przypadku opłaty abonamentowej za 1 miesiąc.
Pojazdy samochodowe dopuszczone do STC oraz korzystające z wyłączeń na podstawie uchwały rady gminy, uprawnione do wjazdu do strefy czystego transportu, oznacza się nalepką umieszczaną w lewym dolnym rogu przedniej szyby pojazdu. Nalepkę taką wydaje wójt, burmistrz albo prezydent miasta za opłatą, której maksymalna wysokość wynosi 5 zł (dochód gminy). Wzór takiej nalepki określa rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z 31 marca 2022 r. w sprawie wzoru nalepki dla pojazdów uprawnionych do wjazdu do strefy czystego transportu. Oznaczenie nalepką nie jest wymagane, jeśli pojazd elektryczny lub napędzany wodorem jest oznaczony tablicami rejestracyjnymi wskazującymi na rodzaj paliwa wykorzystywanego do jego napędu bądź oznaczony odpowiednią nalepką umieszczoną na przedniej szybie pojazdu.
Granice obszaru strefy czystego transportu gmina oznacza znakami drogowymi.
W przypadku gdy rada gminy podejmie decyzję o ustanowieniu strefy czystego transportu, strefę tę ustanawia w drodze uchwały, która musi określać:
1. granice obszaru strefy czystego transportu;
2. sposób organizacji ruchu w strefie czystego transportu;
3. dodatkowe sposoby podania do publicznej wiadomości treści uchwały o ustanowieniu strefy czystego transportu;
4. wysokość oraz sposób poboru opłaty za wjazd do strefy innych pojazdów;
5. wysokość opłaty za specjalną nalepkę uprawniającą
do wjazdu do STC i szczegółowy sposób wydawania tej nalepki.
Wójt, burmistrz albo prezydent miasta sporządza projekt takiej uchwały i konsultuje go z mieszkańcami gminy, zamieszczając projekt na stronie internetowej obsługującego go urzędu i wyznaczając termin na zgłaszanie uwag - nie krótszy niż 21 dni. Następnie przekazuje on projekt uchwały radzie gminy niezwłocznie po rozpatrzeniu wszystkich uwag zgłoszonych w ramach konsultacji publicznych. Rada gminy podejmuje uchwałę w terminie 60 dni od dnia otrzymania projektu.
Uchwała o STC stanowi akt prawa miejscowego.
Kto nie będzie przestrzegał zakazu wjazdu do STC, będzie podlegał karze grzywny do 500 zł.
W połowie 2024 roku strefy czystego transportu miały zostać wprowadzone w (całym) Krakowie i w Warszawie. Krakowska uchwała o STC została jednak uchylona przez wojewódzki sąd administracyjny z powodu braku wymaganych elementów.
Według zaś przyjętej 7 grudnia 2023 r. przez Radę m.st. Warszawy uchwały warszawska strefa czystego transportu
obejmie większość Śródmieścia oraz części otaczających je dzielnic i ma obowiązywać już od 1 lipca 2024 r. Wymagania stawiane dopuszczonym samochodom będą systematycznie zaostrzane, od 2026 r., co 2 lata.
Odpowiednie prawo miejscowe planowane jest również we Wrocławiu i w Poznaniu.
Według aktualnego brzmienia art. 39, w celu ograniczenia negatywnego oddziaływania emisji zanieczyszczeń z transportu na zdrowie ludzi i środowisko na terenie gminy można ustanowić strefę czystego transportu obejmującą drogi, których zarządcą jest gmina, do której zakazuje się wjazdu pojazdów samochodowych w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy - Prawo o ruchu drogowym innych niż:
1. elektryczne;
2. napędzane wodorem;
3. napędzane gazem ziemnym;
4. wyłączone na podstawie odpowiedniej uchwały rady gminy.
Od ww. zakazu zwolnione są:
1. pojazdy:
a. Policji, Inspekcji Transportu Drogowego, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Służby Więziennej, Krajowej Administracji Skarbowej, jednostek ochrony przeciwpożarowej, Morskiej Służby Poszukiwania i Ratownictwa oraz służb ratowniczych.
b. używane we flocie obsługującej Kancelarię Prezesa Rady Ministrów,
c. zarządów dróg i realizujące zadania na rzecz zarządców dróg,
d. Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, a także sił zbrojnych państw obcych, jeżeli umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną, tak stanowi,
e. urzędów morskich realizujących zadania w pasie technicznym i ochronnym wybrzeża oraz w portach i przystaniach morskich,
f. posiadające odpowiednie oznaczenie, którymi poruszają się osoby niepełnosprawne,
g. Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, inne niż wykorzystywane wyłącznie do przewozu osób;
2. specjalistyczne środki transportu sanitarnego, wykorzystywane przez zespoły ratownictwa medycznego oraz
zespoły transportu sanitarnego;
3. autobusy zeroemisyjne;
4. autobusy szkolne.
Ponadto rada gminy, w uchwale ustanawiającej strefę czystego transportu, może ustanowić dodatkowe wyłączenia podmiotowe i przedmiotowe od zakazu wjazdu do tej strefy.
Strefę czystego transportu ustanawia się na czas nieoznaczony lub oznaczony nie krótszy niż 5 lat.Rada gminy, w uchwale ustanawiającej strefę czystego transportu, może dopuścić wjazd do strefy, w godzinach 9-17 w okresie nie dłuższym niż 3 lata od dnia ustanowienia strefy, pojazdów innych niż określone wyżej, pod warunkiem uiszczenia opłaty. Opłata za wjazd do strefy czystego transportu (pobierana przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta) stanowi dochód gminy, który może być wykorzystany wyłącznie na potrzeby: oznakowania strefy czystego transportu, zakupu autobusów zeroemisyjnych, zakupu tramwajów, zakupu innych środków transportu zbiorowego pokrycia kosztów wykonania analizy kosztów i korzyści wykorzystywania pojazdów elektrycznych w komunikacji miejskiej czy finansowania programów wsparcia zakupu rowerów wyposażonych w uruchamiany naciskiem na pedały pomocniczy napęd elektryczny zasilany prądem o napięciu nie wyższym niż 48 V o znamionowej mocy ciągłej nie większej niż250 W, którego moc wyjściowa zmniejsza się stopniowo i spada do zera po przekroczeniu prędkości 25 km/h.
Opłata za wjazd do strefy czystego transportu nie może być wyższa niż:
» 2,50 zł za godzinę w przypadku opłaty jednorazowej;
» 500 zł w przypadku opłaty abonamentowej za 1 miesiąc.
Pojazdy samochodowe dopuszczone do STC oraz korzystające z wyłączeń na podstawie uchwały rady gminy, uprawnione do wjazdu do strefy czystego transportu, oznacza się nalepką umieszczaną w lewym dolnym rogu przedniej szyby pojazdu. Nalepkę taką wydaje wójt, burmistrz albo prezydent miasta za opłatą, której maksymalna wysokość wynosi 5 zł (dochód gminy). Wzór takiej nalepki określa rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z 31 marca 2022 r. w sprawie wzoru nalepki dla pojazdów uprawnionych do wjazdu do strefy czystego transportu. Oznaczenie nalepką nie jest wymagane, jeśli pojazd elektryczny lub napędzany wodorem jest oznaczony tablicami rejestracyjnymi wskazującymi na rodzaj paliwa wykorzystywanego do jego napędu bądź oznaczony odpowiednią nalepką umieszczoną na przedniej szybie pojazdu.
Granice obszaru strefy czystego transportu gmina oznacza znakami drogowymi.
W przypadku gdy rada gminy podejmie decyzję o ustanowieniu strefy czystego transportu, strefę tę ustanawia w drodze uchwały, która musi określać:
1. granice obszaru strefy czystego transportu;
2. sposób organizacji ruchu w strefie czystego transportu;
3. dodatkowe sposoby podania do publicznej wiadomości treści uchwały o ustanowieniu strefy czystego transportu;
4. wysokość oraz sposób poboru opłaty za wjazd do strefy innych pojazdów;
5. wysokość opłaty za specjalną nalepkę uprawniającą
do wjazdu do STC i szczegółowy sposób wydawania tej nalepki.
Wójt, burmistrz albo prezydent miasta sporządza projekt takiej uchwały i konsultuje go z mieszkańcami gminy, zamieszczając projekt na stronie internetowej obsługującego go urzędu i wyznaczając termin na zgłaszanie uwag - nie krótszy niż 21 dni. Następnie przekazuje on projekt uchwały radzie gminy niezwłocznie po rozpatrzeniu wszystkich uwag zgłoszonych w ramach konsultacji publicznych. Rada gminy podejmuje uchwałę w terminie 60 dni od dnia otrzymania projektu.
Uchwała o STC stanowi akt prawa miejscowego.
Kto nie będzie przestrzegał zakazu wjazdu do STC, będzie podlegał karze grzywny do 500 zł.
W połowie 2024 roku strefy czystego transportu miały zostać wprowadzone w (całym) Krakowie i w Warszawie. Krakowska uchwała o STC została jednak uchylona przez wojewódzki sąd administracyjny z powodu braku wymaganych elementów.
Według zaś przyjętej 7 grudnia 2023 r. przez Radę m.st. Warszawy uchwały warszawska strefa czystego transportu
obejmie większość Śródmieścia oraz części otaczających je dzielnic i ma obowiązywać już od 1 lipca 2024 r. Wymagania stawiane dopuszczonym samochodom będą systematycznie zaostrzane, od 2026 r., co 2 lata.
Odpowiednie prawo miejscowe planowane jest również we Wrocławiu i w Poznaniu.
