Wiadomości
Wsparcie dla rozwoju OZE w Polsce
18 października 2023
Oprócz np. programu „Mój Prąd”, rząd podejmuje liczne inicjatywy dla powiększania potencjału odnawialnych źródeł energii (OZE). Nowelizacja ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw1 wspiera dalszy rozwój sektora OZE w perspektywie długoterminowej, a co za tym idzie zwiększenie ich udziału w krajowym zużyciu energii.
Służy ona wdrożeniu do polskiego porządku prawnego przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2018/2001 w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych („dyrektywa RED II”).
Do nowych rozwiązań należą:
» zaktualizowane regulacje dot. ciepłownictwa i chłodnictwa. Doprecyzowano przepisy dotyczące pierwszeństwa zakupu ciepła ze źródeł odnawialnych i instalacji termicznego przekształcania odpadów oraz tzw. ciepła odpadowego.
» rozszerzenie możliwości wydania gwarancji pochodzenia na takie rodzaje i nośniki energii jak: biometan, ciepło i chłód oraz wodór odnawialny. Przewidziano też możliwość przystąpienia polskiego organu wydającego gwarancje pochodzenia, do międzynarodowego stowarzyszenia Association of Issuing Bodies („AiB”).
» utworzenie Krajowego Punktu Kontaktowego ds. odnawialnych źródeł energii (KPK). Zapewnieni to pełne wsparcie informacyjne dla przyszłego wytwórcy energii ze źródeł odnawialnych.
» ułatwienia w zakresie procedur administracyjnych. Zgodnie z przepisami prawa budowlanego, roboty budowlane polegające na instalowaniu urządzeń fotowoltaicznych, pomp ciepła oraz wolno stojących kolektorów słonecznych o mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 50 kW wymagają decyzji o pozwoleniu na budowę. Próg ten został podniesiony do 150 kW mocy.
» uregulowania dot. umowy sprzedaży energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii bezpośrednio od wytwórcy, czyli umowy Power Purchase Agreement („PPA”).
» wsparcie rozwoju wykorzystywania biometanu. Wprowadzono ustawową definicję biometanu oraz ustanowiono zasady i warunki wykonywania działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania biogazu wytworzonego na potrzeby wytwarzania biometanu lub wytwarzania biometanu z biogazu. Ustanowiono nowy system wsparcia dla wytwórców biometanu oparty o dopłatę do ceny gwarantowanej – tzw. feed-in premium (FiP).
» wprowadzenie „prosumenta lokatorskiego”. Wprowadzono nowe (fakultatywne) możliwości rozliczeń (wynagrodzenia za energię) dla prosumentów energii odnawialnej wytwarzających energię na potrzeby części wspólnej budynku wielolokalowego (np. wspólnotom mieszkaniowym, spółdzielniom mieszkaniowym). Rozwiązanie to ma umożliwić obniżenie kosztów utrzymania nieruchomości.
» ułatwienia dla funkcjonowania klastrów energii. Nowe przepisy doprecyzowują m.in. definicję klastra energii, zasady współpracy biznesowej w ramach klastrów energii, zakres podmiotowy i przedmiotowy klastra energii oraz obszar działania klastra energii. Przewidują także szczególne usprawnienia administracyjno-prawne oraz dedykowany system wsparcia, z którego będą mogły skorzystać podmioty wpisane do nowego rejestru klastrów energii prowadzonego przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE). Regulacja zakłada też ścisłą współpracę klastrów
energii z Operatorami Sieci Dystrybucyjnych (OSD), której celem jest odciążenie Krajowego Systemu Elektroenergetycznego (KSE).
» ułatwienia dla funkcjonowania spółdzielni energetycznych. Nowe rozwiązania doprecyzowują definicję i przedmiot działalności spółdzielni energetycznych, warunki współpracy spółdzielni energetycznej ze sprzedawcami energii oraz operatorami systemów dystrybucyjnych. Ponadto uproszczają warunki sprawozdawczości i zasady rozliczeń.
» wsparcie operacyjne (kontynuacyjne) dla instalacji OZE. Nowy system wsparcia przeznaczony jest dla wytwórców energii z instalacji będących w stanie technicznym, który umożliwia ich dalsze użytkowanie. Przepisy kierowane są przede wszystkim do wytwórców energii korzystających z instalacji biogazowych, biomasowych oraz małych elektrowni wodnych, które wychodzą z systemu świadectw pochodzenia i ponoszą koszty operacyjne przewyższające przychody ze sprzedaży energii po cenie rynkowej. Rozpoczęcie działania systemu jest zawieszone do połowy 2025 r. ze względu na utrzymujące się wysokie ceny energii.
» wsparcie dla modernizacji instalacji OZE. Nowe przepisy mają na celu utrzymanie w systemie funkcjonujących jednostek, szczególnie tych, którym kończy się prawo do korzystania z systemów wsparcia po 15-letnim okresie wsparcia, a które wymagają poniesienia znaczących nakładów modernizacyjnych przy jednoczesnej racjonalizacji
wydatków.
» nowa definicja hybrydowych instalacji OZE. Wprowadzona zostaje nowa definicja hybrydowej instalacji odnawialnego źródła energii oraz mocy zainstalowanej elektrycznej instalacji odnawialnego źródła energii, m.in. uwzględniająca funkcjonujące rozwiązania technologiczne.
» wsparcie dla rozwoju morskiej energetyki wiatrowej. Zmiany związane z morską energetyką wiatrową, przede wszystkim mają na celu efektywniejsze planowanie rozwoju infrastruktury. Chodzi m.in. o zwiększenie wolumenów aukcyjnych z 5 do 12 GW w latach 2025-2031 czy doprecyzowanie przepisów dotyczących wniosku obejmującego wyprowadzenie mocy z morskiej farmy wiatrowej.
» współdzielenie infrastruktury przyłączeniowej – tzw. cable pooling. Dzięki wprowadzanym regulacjom polegającym na umożliwieniu przyłączania więcej niż jednej instalacji OZE w jednym miejscu przyłączenia zwiększa się potencjał mocy wytwórczych. To duże wsparcie dla wytwórców OZE, którzy aktualnie muszą zmierzyć się z dużą ilością odmów przyłączenia
Ustawa wchodzi w życie 1 października 2023 r. – z wyjątkiem przepisów wymagających odpowiednio dłuższego vacatio legis.
Wspomnieć jeszcze należy o ustawie o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw, która zakłada łatwiejszą budowę i wykorzystanie linii bezpośrednich, czyli linii, które mogą bezpośrednio łączyć wytwórcę (m.in. z OZE) i odbiorcę energii elektrycznej.
Służy ona wdrożeniu do polskiego porządku prawnego przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2018/2001 w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych („dyrektywa RED II”).
Do nowych rozwiązań należą:
» zaktualizowane regulacje dot. ciepłownictwa i chłodnictwa. Doprecyzowano przepisy dotyczące pierwszeństwa zakupu ciepła ze źródeł odnawialnych i instalacji termicznego przekształcania odpadów oraz tzw. ciepła odpadowego.
» rozszerzenie możliwości wydania gwarancji pochodzenia na takie rodzaje i nośniki energii jak: biometan, ciepło i chłód oraz wodór odnawialny. Przewidziano też możliwość przystąpienia polskiego organu wydającego gwarancje pochodzenia, do międzynarodowego stowarzyszenia Association of Issuing Bodies („AiB”).
» utworzenie Krajowego Punktu Kontaktowego ds. odnawialnych źródeł energii (KPK). Zapewnieni to pełne wsparcie informacyjne dla przyszłego wytwórcy energii ze źródeł odnawialnych.
» ułatwienia w zakresie procedur administracyjnych. Zgodnie z przepisami prawa budowlanego, roboty budowlane polegające na instalowaniu urządzeń fotowoltaicznych, pomp ciepła oraz wolno stojących kolektorów słonecznych o mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 50 kW wymagają decyzji o pozwoleniu na budowę. Próg ten został podniesiony do 150 kW mocy.
» uregulowania dot. umowy sprzedaży energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii bezpośrednio od wytwórcy, czyli umowy Power Purchase Agreement („PPA”).
» wsparcie rozwoju wykorzystywania biometanu. Wprowadzono ustawową definicję biometanu oraz ustanowiono zasady i warunki wykonywania działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania biogazu wytworzonego na potrzeby wytwarzania biometanu lub wytwarzania biometanu z biogazu. Ustanowiono nowy system wsparcia dla wytwórców biometanu oparty o dopłatę do ceny gwarantowanej – tzw. feed-in premium (FiP).
» wprowadzenie „prosumenta lokatorskiego”. Wprowadzono nowe (fakultatywne) możliwości rozliczeń (wynagrodzenia za energię) dla prosumentów energii odnawialnej wytwarzających energię na potrzeby części wspólnej budynku wielolokalowego (np. wspólnotom mieszkaniowym, spółdzielniom mieszkaniowym). Rozwiązanie to ma umożliwić obniżenie kosztów utrzymania nieruchomości.
» ułatwienia dla funkcjonowania klastrów energii. Nowe przepisy doprecyzowują m.in. definicję klastra energii, zasady współpracy biznesowej w ramach klastrów energii, zakres podmiotowy i przedmiotowy klastra energii oraz obszar działania klastra energii. Przewidują także szczególne usprawnienia administracyjno-prawne oraz dedykowany system wsparcia, z którego będą mogły skorzystać podmioty wpisane do nowego rejestru klastrów energii prowadzonego przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE). Regulacja zakłada też ścisłą współpracę klastrów
energii z Operatorami Sieci Dystrybucyjnych (OSD), której celem jest odciążenie Krajowego Systemu Elektroenergetycznego (KSE).
» ułatwienia dla funkcjonowania spółdzielni energetycznych. Nowe rozwiązania doprecyzowują definicję i przedmiot działalności spółdzielni energetycznych, warunki współpracy spółdzielni energetycznej ze sprzedawcami energii oraz operatorami systemów dystrybucyjnych. Ponadto uproszczają warunki sprawozdawczości i zasady rozliczeń.
» wsparcie operacyjne (kontynuacyjne) dla instalacji OZE. Nowy system wsparcia przeznaczony jest dla wytwórców energii z instalacji będących w stanie technicznym, który umożliwia ich dalsze użytkowanie. Przepisy kierowane są przede wszystkim do wytwórców energii korzystających z instalacji biogazowych, biomasowych oraz małych elektrowni wodnych, które wychodzą z systemu świadectw pochodzenia i ponoszą koszty operacyjne przewyższające przychody ze sprzedaży energii po cenie rynkowej. Rozpoczęcie działania systemu jest zawieszone do połowy 2025 r. ze względu na utrzymujące się wysokie ceny energii.
» wsparcie dla modernizacji instalacji OZE. Nowe przepisy mają na celu utrzymanie w systemie funkcjonujących jednostek, szczególnie tych, którym kończy się prawo do korzystania z systemów wsparcia po 15-letnim okresie wsparcia, a które wymagają poniesienia znaczących nakładów modernizacyjnych przy jednoczesnej racjonalizacji
wydatków.
» nowa definicja hybrydowych instalacji OZE. Wprowadzona zostaje nowa definicja hybrydowej instalacji odnawialnego źródła energii oraz mocy zainstalowanej elektrycznej instalacji odnawialnego źródła energii, m.in. uwzględniająca funkcjonujące rozwiązania technologiczne.
» wsparcie dla rozwoju morskiej energetyki wiatrowej. Zmiany związane z morską energetyką wiatrową, przede wszystkim mają na celu efektywniejsze planowanie rozwoju infrastruktury. Chodzi m.in. o zwiększenie wolumenów aukcyjnych z 5 do 12 GW w latach 2025-2031 czy doprecyzowanie przepisów dotyczących wniosku obejmującego wyprowadzenie mocy z morskiej farmy wiatrowej.
» współdzielenie infrastruktury przyłączeniowej – tzw. cable pooling. Dzięki wprowadzanym regulacjom polegającym na umożliwieniu przyłączania więcej niż jednej instalacji OZE w jednym miejscu przyłączenia zwiększa się potencjał mocy wytwórczych. To duże wsparcie dla wytwórców OZE, którzy aktualnie muszą zmierzyć się z dużą ilością odmów przyłączenia
Ustawa wchodzi w życie 1 października 2023 r. – z wyjątkiem przepisów wymagających odpowiednio dłuższego vacatio legis.
Wspomnieć jeszcze należy o ustawie o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw, która zakłada łatwiejszą budowę i wykorzystanie linii bezpośrednich, czyli linii, które mogą bezpośrednio łączyć wytwórcę (m.in. z OZE) i odbiorcę energii elektrycznej.
