Wiadomości
Wspólne rozliczenie małżonków
05 marca 2024
Osobom pozostającym w związku małżeńskim może się opłacać wspólne rozliczenie PIT – przede wszystkim, żeby zapobiec przekroczeniu progu dochodów przez jednego z nich, czy też w pełni wykorzystać kwotę wolną od opodatkowania.
WARUNKI WSPÓLNEGO ROZLICZENIA
Małżonkowie pozostający w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, w którym istniała wspólność majątkowa małżeńska, mają możliwość złożenia wspólnego zeznania podatkowego.
Ten sposób obliczenia podatku mogą wybrać także małżonkowie, jeśli zawarli związek małżeński w trakcie 2023 roku, o ile pozostawali w związku małżeńskim i wspólności majątkowej do ostatniego dnia roku podatkowego.
Ponadto ten sposób obliczenia podatku mogą wybrać wdowy i wdowcy, gdyż wniosek o łączne opodatkowanie dochodów można złożyć, jeżeli między małżonkami istniała w roku podatkowym wspólność majątkowa i pozostawali w związku małżeńskim w roku podatkowym, a małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego albo zmarł po upływie roku podatkowego, przed złożeniem zeznania podatkowego za ten rok.
Wspólne rozliczenie jest możliwe, jeśli:
1. w roku podatkowym, za który małżonkowie się rozliczają:
» podlegali nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, tzn. byli rezydentami polskimi, lub
» mieli miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Polska państwie Unii Europejskiej, Europejskiego
Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej bądź jeżeli jedno z nich podlegało nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, a drugie miało miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Polska państwie Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej – jeśli osiągnęli podlegające opodatkowaniu na terytorium Polski przychody w wysokości stanowiącej łącznie co najmniej
75% całkowitego przychodu osiągniętego przez nich w danym roku podatkowym i udokumentowali certyfikatem rezydencji swoje miejsce zamieszkania dla celów podatkowych. Za całkowite przychody uważa się przychody osiągnięte ze wszystkich źródeł przychodów (także przychody zwolnione z opodatkowania), bez względu na miejsce ich położenia. Warunkiem wspólnego rozliczenia jest istnienie podstawy prawnej wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Polska, do
uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym macie miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.
2. żadne z małżonków w roku podatkowym:
» nie stosowało przepisów dotyczących 19% podatku liniowego lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (z wyjątkiem przepisów dotyczących przychodów z najmu/dzierżawy prowadzonych poza działalnością gospodarczą) – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania czy pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń bądź odliczeń,
» nie podlegało opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy o podatku tonażowym lub ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych,
3. małżonkowie złożą wniosek o wspólne opodatkowanie dochodów, wyrażony w zeznaniu podatkowym.
Wspólne opodatkowanie mogą zatem – na ww. warunkach - również stosować osoby, które nie są polskimi rezydentami podatkowymi.
JAK SIĘ WSPÓLNIE ROZLICZYĆ?
Małżonkowie składają wniosek o wspólne opodatkowanie w zeznaniu podatkowym PIT. Mogą to zrobić wspólnie (pod
wnioskiem podpisuje się mąż i żona) albo wniosek składa jedno z małżonków. Złożenie takiego wniosku przez jednego z małżonków traktuje się na równi ze złożeniem przez niego oświadczenia o upoważnieniu go, przez jego współmałżonka, do złożenia wniosku o łączne opodatkowanie ich dochodów. Oświadczenie to składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.
Wspólne rozliczenie polega na opodatkowaniu łącznie od sumy dochodów małżonków, po uprzednim odliczeniu,
odrębnie przez każdego z małżonków, kwot pomniejszających dochód; w tym przypadku podatek określa się na imię
obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków.
Małżonkowie, którzy złożą wniosek o łączne opodatkowanie ich dochodów oraz spełniają warunki do tej preferencji,
obliczają więc podatek od sumy swoich dochodów – po uprzednim odliczeniu przez każdego z małżonków ulg od
dochodu. To znaczy podatek obliczają od połowy łącznych swych dochodów; tak obliczony podatek mnożą razy 2.
Powyższa zasada obliczania podatku ma zastosowanie również w sytuacji, gdy jedno z małżonków w roku podatkowym nie uzyskało przychodów ze źródeł, z których dochód jest opodatkowany według skali podatkowej, lub
osiągnęło dochody w wysokości niepowodującej obowiązku zapłaty podatku (tj. w 2023 r. – 30.000 zł), lub też poniosło stratę np. z działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach ogólnych.
WARUNKI WSPÓLNEGO ROZLICZENIA
Małżonkowie pozostający w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, w którym istniała wspólność majątkowa małżeńska, mają możliwość złożenia wspólnego zeznania podatkowego.
Ten sposób obliczenia podatku mogą wybrać także małżonkowie, jeśli zawarli związek małżeński w trakcie 2023 roku, o ile pozostawali w związku małżeńskim i wspólności majątkowej do ostatniego dnia roku podatkowego.
Ponadto ten sposób obliczenia podatku mogą wybrać wdowy i wdowcy, gdyż wniosek o łączne opodatkowanie dochodów można złożyć, jeżeli między małżonkami istniała w roku podatkowym wspólność majątkowa i pozostawali w związku małżeńskim w roku podatkowym, a małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego albo zmarł po upływie roku podatkowego, przed złożeniem zeznania podatkowego za ten rok.
Wspólne rozliczenie jest możliwe, jeśli:
1. w roku podatkowym, za który małżonkowie się rozliczają:
» podlegali nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, tzn. byli rezydentami polskimi, lub
» mieli miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Polska państwie Unii Europejskiej, Europejskiego
Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej bądź jeżeli jedno z nich podlegało nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, a drugie miało miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Polska państwie Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej – jeśli osiągnęli podlegające opodatkowaniu na terytorium Polski przychody w wysokości stanowiącej łącznie co najmniej
75% całkowitego przychodu osiągniętego przez nich w danym roku podatkowym i udokumentowali certyfikatem rezydencji swoje miejsce zamieszkania dla celów podatkowych. Za całkowite przychody uważa się przychody osiągnięte ze wszystkich źródeł przychodów (także przychody zwolnione z opodatkowania), bez względu na miejsce ich położenia. Warunkiem wspólnego rozliczenia jest istnienie podstawy prawnej wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Polska, do
uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym macie miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.
2. żadne z małżonków w roku podatkowym:
» nie stosowało przepisów dotyczących 19% podatku liniowego lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (z wyjątkiem przepisów dotyczących przychodów z najmu/dzierżawy prowadzonych poza działalnością gospodarczą) – w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania czy pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń bądź odliczeń,
» nie podlegało opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy o podatku tonażowym lub ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych,
3. małżonkowie złożą wniosek o wspólne opodatkowanie dochodów, wyrażony w zeznaniu podatkowym.
Wspólne opodatkowanie mogą zatem – na ww. warunkach - również stosować osoby, które nie są polskimi rezydentami podatkowymi.
JAK SIĘ WSPÓLNIE ROZLICZYĆ?
Małżonkowie składają wniosek o wspólne opodatkowanie w zeznaniu podatkowym PIT. Mogą to zrobić wspólnie (pod
wnioskiem podpisuje się mąż i żona) albo wniosek składa jedno z małżonków. Złożenie takiego wniosku przez jednego z małżonków traktuje się na równi ze złożeniem przez niego oświadczenia o upoważnieniu go, przez jego współmałżonka, do złożenia wniosku o łączne opodatkowanie ich dochodów. Oświadczenie to składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.
Wspólne rozliczenie polega na opodatkowaniu łącznie od sumy dochodów małżonków, po uprzednim odliczeniu,
odrębnie przez każdego z małżonków, kwot pomniejszających dochód; w tym przypadku podatek określa się na imię
obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków.
Małżonkowie, którzy złożą wniosek o łączne opodatkowanie ich dochodów oraz spełniają warunki do tej preferencji,
obliczają więc podatek od sumy swoich dochodów – po uprzednim odliczeniu przez każdego z małżonków ulg od
dochodu. To znaczy podatek obliczają od połowy łącznych swych dochodów; tak obliczony podatek mnożą razy 2.
Powyższa zasada obliczania podatku ma zastosowanie również w sytuacji, gdy jedno z małżonków w roku podatkowym nie uzyskało przychodów ze źródeł, z których dochód jest opodatkowany według skali podatkowej, lub
osiągnęło dochody w wysokości niepowodującej obowiązku zapłaty podatku (tj. w 2023 r. – 30.000 zł), lub też poniosło stratę np. z działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach ogólnych.
