Wiadomości
Zawieszenie biegu terminu przedawnienia po zaskarżeniu
22 stycznia 2024
Zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego z dniem wniesienia skargi do sądu administracyjnego, do dnia doręczenia organowi podatkowemu odpisu orzeczenia sądu administracyjnego ze stwierdzeniem jego prawomocności, jest zgodne z Konstytucją – orzekł 12 grudnia 2023 r. Trybunał Konstytucyjny
(sygn. akt SK 110/20).
W sprawie skargi konstytucyjnej Trybunał uznał, że art. 70 § 6 pkt 2 i art. 70 § 7 pkt 2 Ordynacji podatkowej są zgodne z art. 64 ust. 1 w związku z art. 2 Konstytucji RP. A więc, bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu, z dniem wniesienia skargi do sądu administracyjnego na decyzję dotyczącą tego zobowiązania. Bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się, a po zawieszeniu biegnie dalej, od dnia następującego po dniu doręczenia organowi podatkowemu odpisu orzeczenia sądu administracyjnego, ze stwierdzeniem jego prawomocności. TK przypomniał, że Konstytucja upoważnia ustawodawcę do nakładania ciężarów publicznych (w tym podatków) oraz do normatywnego określania zasad spełniania przez jednostki obowiązków związanych z takimi ciężarami.
TK uznał, że zaskarżone normy prawne, które nie nakładają konkretnych ciężarów podatkowych, lecz służą spełnieniu zobowiązania podatkowego, nie mogą być uznane za niedopuszczalną ingerencję w prawo własności podatnika.
Przyjęcie odmiennego stanowiska wyłączałoby możliwość dochodzenia zaległych zobowiązań od podatników, którzy
mimo wyraźnego wymogu wynikającego z materialnego prawa podatkowego nie spełnili obowiązku samoobliczenia
kwoty zobowiązania podatkowego i nie uiścili go bądź dokonali tego w sposób nieprawidłowy. Niewywiązywanie
się przez podatników ze zobowiązań podatkowych godzi nie tylko w interes finansowy Skarbu Państwa lub uprawnionych jednostek samorządu terytorialnego, ale też narusza szeroko pojęty interes publiczny, sprzeciwiając się równocześnie zasadom sprawiedliwości społecznej.
TK uznał, że utrzymanie w systemie prawnym zaskarżonych norm wpłynie korzystnie na stabilność prawa, a tym samym zagwarantuje bezpieczeństwo prawne jednostki oraz pewność obrotu prawnego – co należy ocenić jako pożądane w perspektywie zasady zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa. W ocenie Trybunału ewentualny wyrok stwierdzający niekonstytucyjność wprowadziłby do systemu prawnego element niepewności - podatnik wnoszący skargę, w chwili wystąpienia do sądu, nie mógłby w sposób pewny ocenić, czy wniesienie skargi wywoła trwale skutek polegający na zawieszeniu biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. TK uznał, że możliwość pewnej oceny sytuacji prawnej, podatnik zachowuje w obowiązującym stanie prawnym, w którym już samo wniesienie skargi na decyzję dotyczącą zobowiązania (niezależnie od przedstawionych zarzutów przeciwko decyzji) wywołuje skutek zawieszający, trwający do dnia doręczenia organowi podatkowemu odpisu orzeczenia sądu administracyjnego, ze stwierdzeniem jego prawomocności, bez względu na treść tego orzeczenia.
(sygn. akt SK 110/20).
W sprawie skargi konstytucyjnej Trybunał uznał, że art. 70 § 6 pkt 2 i art. 70 § 7 pkt 2 Ordynacji podatkowej są zgodne z art. 64 ust. 1 w związku z art. 2 Konstytucji RP. A więc, bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu, z dniem wniesienia skargi do sądu administracyjnego na decyzję dotyczącą tego zobowiązania. Bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się, a po zawieszeniu biegnie dalej, od dnia następującego po dniu doręczenia organowi podatkowemu odpisu orzeczenia sądu administracyjnego, ze stwierdzeniem jego prawomocności. TK przypomniał, że Konstytucja upoważnia ustawodawcę do nakładania ciężarów publicznych (w tym podatków) oraz do normatywnego określania zasad spełniania przez jednostki obowiązków związanych z takimi ciężarami.
TK uznał, że zaskarżone normy prawne, które nie nakładają konkretnych ciężarów podatkowych, lecz służą spełnieniu zobowiązania podatkowego, nie mogą być uznane za niedopuszczalną ingerencję w prawo własności podatnika.
Przyjęcie odmiennego stanowiska wyłączałoby możliwość dochodzenia zaległych zobowiązań od podatników, którzy
mimo wyraźnego wymogu wynikającego z materialnego prawa podatkowego nie spełnili obowiązku samoobliczenia
kwoty zobowiązania podatkowego i nie uiścili go bądź dokonali tego w sposób nieprawidłowy. Niewywiązywanie
się przez podatników ze zobowiązań podatkowych godzi nie tylko w interes finansowy Skarbu Państwa lub uprawnionych jednostek samorządu terytorialnego, ale też narusza szeroko pojęty interes publiczny, sprzeciwiając się równocześnie zasadom sprawiedliwości społecznej.
TK uznał, że utrzymanie w systemie prawnym zaskarżonych norm wpłynie korzystnie na stabilność prawa, a tym samym zagwarantuje bezpieczeństwo prawne jednostki oraz pewność obrotu prawnego – co należy ocenić jako pożądane w perspektywie zasady zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa. W ocenie Trybunału ewentualny wyrok stwierdzający niekonstytucyjność wprowadziłby do systemu prawnego element niepewności - podatnik wnoszący skargę, w chwili wystąpienia do sądu, nie mógłby w sposób pewny ocenić, czy wniesienie skargi wywoła trwale skutek polegający na zawieszeniu biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. TK uznał, że możliwość pewnej oceny sytuacji prawnej, podatnik zachowuje w obowiązującym stanie prawnym, w którym już samo wniesienie skargi na decyzję dotyczącą zobowiązania (niezależnie od przedstawionych zarzutów przeciwko decyzji) wywołuje skutek zawieszający, trwający do dnia doręczenia organowi podatkowemu odpisu orzeczenia sądu administracyjnego, ze stwierdzeniem jego prawomocności, bez względu na treść tego orzeczenia.
